21 September 2021

De culturele boycot van Israel: Alles wat je moet weten

Net als bij de culturele boycot van Zuid Afrika werd ertoe opgeroepen door de onderdrukte bevolking die er woont, in dit geval de Palestijnen. Lees meer over de boycot en waarom die belangrijk is.

De culturele boycot van Israël is een wereldwijde campagne die kunstenaars/artiesten en consumenten van kunst oproept Israël niet te steunen tot het voldoet aan het internationaal recht. Het richt zich niet op artiesten/kunstenaars op basis van hun nationaliteit, ethniciteit, overtuigingen of kunst. Het doel is om Israël niet toe te staan kunst te gebruiken om mensen te helpen hun gruweldaden te vergeten.

Deze uitleg geeft een korte samenvatting van de belangrijkste vragen die je mogelijk heb over de boycot. Lees verder voor meer informatie.

Wat betekent “culturele boycot” (en waarom is het belangrijk)??

Boycots zijn een vrijwillige, geweldloze manier waarmee gewetensvolle mensen bewust producten, diensten en evenementen vermijden om morele redenen, en bedrijven en landen verantwoordelijk kunnen houden voor hun daden.

Een culturele boycot houdt in dat kunstenaars en alle andere kunstbeoefenaars weigeren deel te nemen aan alle activiteiten in het land dat geboycot wordt. Consumenten van kunst worden ook opgeroepen geen evenementen bij te wonen of kunst te consumeren die gesanctioneerd wordt door, of de doelstellingen bevordert, van de staaat die vermeden wordt.

Een breed gesteunde culturele boycot stuurt een signaal dat het gedrag van een staat niet ok is. Het is een weigering om mensenrechtenschendingen te normaliseren en dwingt de machthebbers de gevolgen van hun daden onder ogen te zien, zelfs als internationale organisaties dat weigeren.

Wat was de culturele boycot van Zuid Afrika?

Het is gemakkelijk te vergeten dat de apartheidsregering van Zuid-Afrika ooit de steun genoot van vele internationale regeringen. Maar tegen de jaren tachtig keerden de regeringen van de wereld zich tegen de apartheid en legden ze sancties op.

Gewone mensen van over de hele wereld zorgden voor deze ommekeer door de oproepen van het ANC (de bevrijdingspartij van Zuid-Afrika) voor een boycot van culturele instellingen te steunen. In 1980 accepteerden de Verenigde Naties dat “het racistische regime van Zuid-Afrika culturele, academische, sportieve en andere contacten gebruikte om zijn propaganda voor het onmenselijke apartheidsbeleid te promoten” (bron).

Read: Boycots en sancties hielpen Zuid Afrika van apartheid af te komen– is Israel de volgende?

View this post on Instagram

A post shared by BDS NL (@bds_nederland)

Hoe Israel cultuur als wapen gebruikt

Culturele uitwisseling gaat over het delen van tradities, ideeën en kunst met iemand die anders is dan jij. Centraal bij culturele uitwisseling is de aanname dat beide groepen en hun culturen even belangrijk zijn. Dit is echter niet het geval bij Israel en de Palestijnen.

Uitwissen van Palestijnse cultuur

Israel wil geen culturele uitwisseling. In plaats daarvan wil het de Palestijnse cultuur systematisch vernietigen door middel van het onderdrukken van culturele activiteiten en het vernietigen van boeken en kunst.

De culturele uitwissing van Palestijnen is onderdeel van Israel’s bredere campagne van ethnische zuivering: door het uitwissen van het Palestijnse verleden kan Israel de mythe verspreiden dat het gebied een “land zonder volk voor een volk zonder land” was.

Lees: Uiwissing tenietdoen: Wat de 4,000-jarige geschiedenis van Palestina ons verteld

Hier zijn een paar voorbeelden van handelingen die Israel uitvoert om het Palestijnse erfgoed uit te wissen:

Image of quote by Israeli scholar Git Amit. The quote reads "The ruin of Palestinian culture is the birth moment of a new Israeli consciousness, based not only on erasing the Palestinians’ presence, but also on erasing their culture".

Brand Israel en mythologisering

Israel gebruikt kunst als middel om oorlogsmisdaden te verbergen en haar imago te rehabiliteren. Dit is een officiële strategie van de Israelische regering die bekendstaat als “Brand Israel”. De campagne gebruikt bekende artiesten/kunstenaars om Israel af te schilderen als een progressieve Westerse democratie in plaats van een kolonisten-bezettingsstaat die schuldig is aan oorlogsmisdaden.

Voorbeelden van de acties van Brand Israel om hun imago te veranderen zijn:

Waarom alleen Israel?

Infographic designed by Al Jazeera detailing the loss of Palestinian land from 1917 - 2020.

Image courtesy of Al Jazeera

U vraag zich misschien af “waarom alleen Israel”? Er zijn veel andere landen die gebaseerd zijn op genocide, die land bezetten dat illegaal is onder het internationaal recht, of die zich schuldig maken aan flagrante mensenrechtenschendingen. Het antwoord? Omdat Palestinians ons erom vragen. Omdat, in tegenstelling tot de zware mensenrechtenschendingen van veel andere landen, Israel’s misdaden tegen de menselijkheid niet erkend worden door de westerse landen.

Wist u dat: tijdens de apartheid in Zuid Afrika mensen ook vonden dat Zuid Afrika niet geboycot zou moeten worden, met dezelfde argumenten die Israel nu gebruikt. Kuik naar dit opinie-artikel uit1989 om de overeenkomsten te zien.

Is de boycot antisemitisch? 

Antisemitisme is een echt en serieus probleem dat groeit in sommige landen. De beweging voor Boycot, Desinvestering en Sancties (BDS) is een anti-racistische beweging die zich keert tegen alle vormen van discriminatie. We maken een onderscheid tussen Joodse mensen en Israeli instellingen: we vragen alleen aan de staat Israel dat ze het internationaal recht eerbiedigen en ophouden met het schenden van de rechten van Palestijnen. Eisen dat een staat mensenrechten eerbiedigt is niet antisemitisch.

Sommige critici van de culturele boycott komen met de Holocaust aan als rden om de Israelische staat te steunen. De onvoorstelbare verschrikkingen van de Holocaust mogen nooit vergeten worden. Maar geen enkele hoeveelheid pijn en lijden rechtvaardigt de onderdrukking van anderen.

Het argument dat het boycotten van Israel antisemitisch zou zijn berust op de aanname dat de Israelische staat en het Joodse volk onderling uitwisselbaar zijn. BDS is het niet eens met die aanname. De culturele boycot van Israel is de culturele boycot van instellingen, niet van Joodse cultuur.

Werken culturele boycots?

Het is onmogelijk om er achter te komen of culturele boycots werken omdat het moeilijk te meten is. Zelfs nu zijn wetenschappers het niet eens of de culturele boycot van Zuid Afrika geholpen heeft om de loop van de geschiedenis te veranderen.

Er zijn echter andere, ongrijpbare, voordelen van culturele boycots die niet over het hoofd gezien moeten worden. Culturele boycots:

  • Maken mensen bewust die er anders niet van hadden geweten.
  • Helpen mensen van gedachten te veranderen.
  • Stigmatiseren de instellingen die geboycot worden
  • Zijn een daad van solidariteit met de onderdrukte groep

Voorbeelden van culturele boycots

Het bekendste voorbeeld van een culturele boycot was de campagne “Don’t Play Sun City” tegen het Zuidafrikaanse apartheidbewind. Sun City was de belangrijkste lokatie voor concerten in Zuid Afrika waar internationale artiesten als Frank Sinatra en Queen optraden. Om optreden in Zuid Afrika te stigmatiseren, bundelden een aantal artiesten waaronder U2, Bruce Springsteen en Miles Davis hun krachten om een lied op te nemen met teksten als “Our government tells us we’re doing all we can / Constructive engagement is Ronald Reagan’s plan / Meanwhile people are dying and giving up hope / Well this quiet diplomacy ain’t nothing but a joke / We’re gonna say / I Ain’t gonna play Sun City”.

Het liedje maakte met succes mensen bewust van de culturele boycot van Zuid Afrika. Nadat het uitkwam schreven andere artiesten hun eigen nummers en werden er concerten gegeven ter ondersteuning van anti-apartheid activeiten.

Vermeldenswaardige voorbeelden van artiesten die de culturele boycot van Israel steunen zijn:

  • Elvis Costello, zanger en liedjesschrijver 
  • Lorde, zanger en liedjesschrijver
  • Nigel Kennedy, violist
  • Iain Banks, schrijver
  • Emma Thompson, Oscarwinnende actrice
  • Eyal Sivan, Israelische filregisseur
  • Seth Rogen, komiek en acteur

Hoe steun ik de culturele boycot van Israel

De culturele boycot van Israel richt zich niet op individuele artiesten op basis van hun nationaliteit, geloof of werk. We boycotten evenementen die gesponsord worden door instellingen die Israel steunen, b.v. de Israelische staat, Israelische instellingen en berdijven die profiteren van de bezetting zoals Puma en HP.

Als artiest/kunstenaar kunt u deze stappen ondernemen om de culturele boycot te steunen:

  • Niet optreden of exposeren in Israel. Daarbij hoort om geen enkele reden optreden in een Israelische instellingen.
  • Een prijs, opdracht of aanbod om u in Israel te vestigen.
  • Steunen van personen of organisaties die zich expliciet verzetten tegen de Israelische bezetting.

Verder lezen

Kijk om meer te weten te komen over culturele boycots deze bronnen:

BDS Nederland op Twitter