Dankzij Trump, Amerikaanse en Europese elites drijven uit elkaar

Hoofdconclusies uit de reacties op opzeggen Iran-overeenkomst

Amerika’s positie in de wereld De VS treden feitelijk uit een overeenkomst die zij (onder welke president doet daarbij niet terzake) recent met Iran en leden van de Veiligheidsraad hebben gesloten. Dat is een zware slag voor het vertrouwen dat andere landen konden hebben in de handtekening van een Amerikaanse president. Dat geldt voor Europese landen maar ook voor bijvoorbeeld de leider van Noord-Korea.

Europa-VS Europa heeft  – naast morele overwegingen –groot belang bij stabilisering van het Midden-Oosten. Trump’s besluit zal leiden tot politieke verwijdering tussen EU en de VS. Het opdringen van de anti-Iran sancties aan Europese bedrijven zal de verwijdering tussen beide versnellen.

Israël Israël zit duidelijker dan ooit op de lijn van de hardliners in de Washington die verder willen gaan met de ‘reshuffling’ van het Midden-Oosten die begon met de vernietiging van de infrastructuur van Afghanistan, daarna Irak en nu Syrië. Israël wordt daarmee een belasting voor de politieke en economische elites in Europa. Het Israëlische atoommonopolie in het Midden-Oosten zal niet lang meer buiten discussie gehouden kunnen worden. Nieuwe avonturen door het Israëlische leger – gesteund door de VS – zullen de Navo zwaar gaan belasten.

Reacties

Trump en de Amerikaanse kiezer

Vogens CNN wil 63% van de Amerikanen dat de overeenkomst met Iran in stand blijft. Slechts 29% steunt Trump’s besluit. Dit wijst erop dat de regering Trump niet “doet wat het volk wil” maar luistert naar de invloedrijkste lobby’s en geldschieters. Voor Trump zijn dat in de eerste plaats de fundamentalistisch-christelijke Israëllobby en de joodse pro-Israëllobby.

De leugen over Iran

Trump heeft de leugens die Israël vorige week verspreidde over de Iraanse schending van het atoomakkoord slechts gebruikt om zijn besluit te verkopen. Belangrijke adviseurs zoals de Minister van Defensie en de chefs van de geheime diensten in de VS alsmede ook het internationaal atoomagentschap waren het hier niet mee eens.

Barack Obama

Obama gaf als commentaar dat het besluit een “ernstige fout” is. De VS komen nu voor de keus te staan om ofwel een Iraans atoomprogramma te accepteren ofwel een oorlog te riskeren.

Oorloghitsers

Trumps veiligheidsadviseur John Bolton dreef de spanning met het Europese bedrijfsleven op: de contracten met Iran moeten vanaf direct stopgezet worden. Neoconservatieven als Bolton, veel Republikeinen en pro-Israëlgroepen denken Europa via economische druk in het Amerikaanse gelid te kunnen houden.

Iran

In Iran ontbrandt de strijd tussen degenen die een opening naar Europa willen om de economie te laten opleven en zo onder de knoet van de VS uit te komen en de hardliners die een mogelijke oorlog voor lief nemen om op langere termijn de positie van de VS en Israël in het Midden-Oosten te ondergraven. De gematigde president Hassan Rohani dreigde wel dat “zonder bevredigende oplossing”, die hij mogelijk met hulp van Europa ziet, het atoomprogramma weer opgepakt kan worden.

Israël

In Israël is zeer tevreden gereageerd met Trump’s besluit dat op korte termijn al wordt gezien als vrijbrief om de militaire acties in Syrië uit te breiden. Dit is inmiddels gaande.

Frankrijk

De Franse minister van Buitenlandse Zaken zei dat de Iranovereenkomst niet dood is. Hij voegde er aan toe dat de VS zich niet als de economische politieagent van de wereld moeten beschouwen. Dit duid op een harde Franse houding tegenover de VS.

President Macron heeft met de Iraans leider gesproken. Dat zal hij ongetwijfeld in overleg met de Duitse regering hebben gedaan. Aanstaande maandag is zelfs een bijeenkomst gepland tussen vertegenwoordigers van Iran en Frankrijk, Duitsland en Engeland. Dit betekent dat ook Engeland, van oudsher de trouwste VS-bongenoot, in de Europese boot zit.

Duitsland

In Duitsland begint het bedrijfsleven zich te roeren. Men vreest zich aan de VS te moeten onderwerpen of anders grote economische schade te gaan ondervinden als lieden zoals Bolton het voor het zeggen gaan krijgen over de relatie VS – Europa.

De partij Die Linke wil confrontatie en eist dat de Amerikaanse ambassadeur (die net geaccrediteerd is) op het matje wordt geroepen vanwege “Bolton-achtige” opmerkingen. De woordvoerder van de Duitse Groenen spreekt van “de brandstichter in het Witte Huis” die met zijn sanctiepolitiek internationaal recht breekt. De social-democratische SPD reageert ook negatief, maar voorzichtiger want zij is regeringspartij en durft niet te garanderen dat Duitsland zich met succes kan verzetten tegen eventuele economische ‘straffen’ door de VS.

de redactie