De “oorlog tussen Hamas en Israël” en andere frames; undercover bij BDS

Woensdag publiceerden wij een verslag van een lezing op uitnodiging van het CIDI door de Brits David Collier, getiteld Undercover bij BDS met discussie achteraf, over de kritiek op Israël. Collier claimt under cover in de Britse BDS beweging te hebben meegelopen. Hier gaan wij in op enkele door Collier gebruikte argumenten, die wij telkens terug zien komen bij pro-Israëlische organisaties en lobbyisten. Veel van deze argumenten worden al tientallen jaren herhaald en hebben daardoor breed ingang gevonden in de westerse mainstream media. Het geweld deze week in en rond de Gazastrook gaf daarvan helaas weer voorbeelden, bijvoorbeeld in het NOS-journaal (“de oorlog tussen Hamas en Israël”).

Collier viel met name de BDS beweging aan die pleit voor boycot, desinvesteren en sancties van Israël om druk uit te oefenen op dat land. Het probleem met Israël lobbyisten zoals Collier is dat zij zich verplicht voelen om binnen het raamwerk te blijven dat de Israëlische regering gebruikt om zijn politiek te rechtvaardigen. Dat maakt een echt gesprek erg lastig. Hieronder een paar voorbeelden met daarbij onze reactie.

1. Collier herhaalt de veel gehoorde bewering, “dat veel mensen met kritiek op Israël uit zijn op de vernietiging van de staat Israël”, zonder overigens te specificeren wat een dergelijke ‘vernietiging’ precies zou behelzen. De realiteit is een andere:

In Israël heerst een vorm van apartheid omdat de rechten die een inwoner heeft afhankelijk zijn van zijn/haar etnische afkomst. Dat systeem moet volgens veel mensen en volgens BDS ‘ers verdwijnen.

2. Israël “wil door onderhandelingen een eigen staat voor Palestijnen creëren”.

Integendeel: opeenvolgende Israëlische regeringen hebben door het nederzettingenbeleid die tweede (Palestijnse) staat onmogelijk gemaakt.

3. “BDS verwerpt het concept van onderhandelingen met Israël.”

Er zijn nooit reële onderhandelingen tussen twee gelijkwaardige partijen geweest, omdat niemand druk op Israël uitoefent. Vandaar: B, D en S.

4. “Israëlcritici die dromen van één staat zijn uit op vernietiging van de staat Israël”.

Nu Israël dus die splitsing in twee staten onmogelijk heeft gemaakt blijft er weinig anders over dan één staat waar joden en niet-joden gelijke rechten hebben. Dat is een systeemverandering die vergelijkbaar is met wat er in Zuid-Afrika gebeurde toen de apartheid daar werd afgeschaft. En: wat werd er daar met die afschaffing nu eigenlijk ‘vernietigd’?

5. BDS vertegenwoordigt volgens Collier duidelijk de weigering om Israël te erkennen.

BDS houdt zich niet bezig met de erkenning van staten. BDS wil dat (1) Israël geen land bezet, dat (2) Palestijnen gelijke rechten hebben ook in Israël en dat (3) ook de vluchtelingen de keus hebben om terug te keren.  

6. Collier maakt zich het meest boos over de tweede eis van BDS: gelijke rechten voor Palestijnse burgers van Israël. Hij ziet dat als hèt ultieme bewijs van waar het de BDS-beweging werkelijk om te doen zou zijn: de ‘vernietiging’ van Israël

Zonder die tweede eis zou zelfs ingeval van twee staten, Israël een apartheidsstaat blijven. (Impliciet blijkt hier nog eens uit dat BDS niet “droomt” van één dan wel twee staten: het gaat om gelijke rechten. Rechten die iedereen moet kunnen genieten, of het nu gaat om de burgers van Israël, om de Palestijnse bevolking die onder Israëlische militaire bezetting leeft of om de Palestijnse vluchtelingen die nu nog in gedwongen ballingschap in de diaspora leven)

7. “Volgens BDS ‘ers zijn joden alleen goed als slachtoffer, niet als een zelfbewust volk dat naar onafhankelijkheid streeft.

In deze ook door Collier weer gepresenteerde stelling zijn twee onjuiste suggesties verwerkt: a) Alle joden vinden dat zij pas “zelfbewust en onafhankelijk” kunnen zijn als zij een eigen staat hebben. b) Joden in Frankrijk, Nederland, Amerika, etcetera, die geen burger van een joodse staat zijn zitten in een slachtofferrol.

8. BDS ‘ers hebben een slimme strategie, volgens Collier: zij haken aan bij allerlei progressieve en humanitaire bewegingen en activiteiten waar ze in principe niets mee te maken hebben.

Dit is een soort complottheorie. De werkelijkheid is simpeler: de motivatie om actief te zijn op het onderwerp ‘Palestijnse rechten’ gaat vrijwel altijd samen met de behoefte om te werken aan andere maatschappelijke thema’s: mensenrechten op andere plekken van de wereld, oorlog, milieu, wapenhandel, etcetera.

Van de bekende Israëlische publicist en Haaretz columnist Gideon Levy is de uitspraak:

“Boycott, divestment and sanctions is the only game in town, the last hope for … change”. (‘Boycott Is the Only Way to Stop the Israeli Occupation’, Haaretz, 1 Mei 2016, http://www.haaretz.com/opinion/. premium-1.717090 (last accessed 17/8/17))

de redactie

afbeelding: filmtitel, naar de roman van John le Carré