Het blijft rommelen rond subsidie voor het Joods Museum in Berlijn. BDS-Zwitserland. Waarom is dit belangrijk?

Overspeelt Israël zijn hand?

In december schreven wij al over de druk van de Israëlische regering op Duitsland om de subsidie aan het Joods Museum in Berlijn af te bouwen. Aanleiding voor de boosheid, Netanyahu zou een brief persoonlijk aan bondskanselier Merkel hebben overhandigd, was de expositie ‘Welcome to Jerusalem’ die aan de hand van archeologische vondsten, foto’s en documenten Jeruzalem toont vanuit het perspectief van christenen, religieuze joden en moslims. Dat botst met de politiek van ‘verjoodsing’ die Israël al jaren in de stad voert. Het Joods Museum wordt nu ook verweten dat het contacten heeft met ‘BDS voorstanders’.

De Duitse taz (Tageszeitung) herinnert in een artikel over deze zaak aan het verwijt dat Israël de Europese Unie in mei vorig jaar maakte. De EU zou ‘terreurgroepen’ ondersteunen. In werkelijkheid gaat het om subsidies aan mensenrechtenorganisaties. De EU ‘buitenlandminister’ Frederica Mogherini reageerde toen hard naar de Israëlische minister van Strategische Zaken, Gilad Erdan: zijn ministerie “vermengt terrorisme met het boycotthema en schept een onacceptabele verwarring tussen deze twee verschillende zaken”. Een goed overzichtsartikel van Adri Nieuwhof stond onlangs in de Electronic Intifada. Zij noemt als organisaties waarop Israël zijn pijlen richt, B’Tselem, de Coalition of Women for Peace, Breaking the Silence, +972 Magazine, Medico International, Catholic charity Miserior en de Protestant churches’ relief agency Bread for the World. Volgens Duitse bronnen komt de tekst van Israëlische brief uit de koker van de extreem rechtse ‘waakhond’ NGO Monitor. Gisteren deed ook BDS Zwitserland een duit in het zakje van deze vreemde zaak.

Belangrijke aspecten

Israël richt zich in Duitsland niet op de publieke opinie maar op de toppen van de grote partijen. Daar is de angst om als antisemiet te worden weggezet zeer groot. Dat geldt zelfs voor de Duitse zusterpartijen van Groen Links (de Grünen) en de SP (Die Linke) en speelt ook op het niveau van gemeentebesturen. Als de Duitse politiek deze stille chantage begint te weerstaan dan is dat een kleine maar belangrijke trendbreuk met het verleden.

De consequente houding van het Jüdisches Museum is ten eerste een goed signaal aan de Duitse politici die zo vaak slappe knieën krijgen zodra het over Israël gaat. Het is tevens een aanwijzing dat ook in de joodse gemeenschap in Duitsland steeds meer mensen zich niet willen laten instrumentaliseren voor de politiek van de staat Israël (die ontwikkeling is ook in de VS waar te nemen). Dat joden wat betreft opvattingen over Israël, en BDS bijvoorbeeld, geen homogeen blok zijn is iets dat het gezond verstand altijd al zei, maar in Duitsland is er wat dit betreft nog zendingswerk te verrichten.

Duitsland heeft in Europa een zware verantwoordelijkheid als het gaat om de vraag welke koers de EU moet varen nu een zelfstandige Palestijnse staat achter de horizon verdwijnt en Israël geleidelijk een apartheids-karakter krijgt. Duitsland is simpelweg het machtigste land. Het is van groot belang dat het publieke debat in Duitsland over Israël en de rechten van de Palestijnen zijn krampachtigheid gaat kwijt raken.

De redactie

Foto: Duits Israël-kritisch tijdschrift Der Semit, waarin wijlen Hajo Meyer regelmatig publiceerde