WIV/sleepwet. Referendum nog niet droog: nieuwe vragen over internationale uitwisseling

Vragen achteraf

DocP was een van de organisaties die grote vraagtekens zette bij de uitwisseling van gegevens met buitenlandse geheime diensten op basis van de nieuwe WIV. Bij docP heerst al langer twijfel of met name de Israëlische diensten niet met hun vingers aan gegevens zitten van mensen die Nederlands staatsburger zijn dan wel in Nederland verblijven. Een week na het referendum stuurt de regering een kritisch rapport juist over dat punt, naar de Tweede Kamer. Een kritisch rapport van de toezichthouder op de inlichtingendiensten (de CTIVD) blijkt nu al wekenlang in Den Haag bekend te zijn.

Dertig landen

De kritiek heeft als aanleiding een samenwerking van dertig Europese landen (EU-28 plus Zwitserland en Noorwegen) op basis van één database: “Voor het opsporen van mogelijke terroristen werkt de AIVD samen met de geheime diensten in andere landen. Daarmee worden persoonsgegevens uitgewisseld, opgeslagen en verwerkt. Dit roept nieuwe vragen op over de waarborgen voor bescherming van grondrechten en de effectiviteit van het toezicht. De CTIVD constateert dat er aanvullende waarborgen voor de privacy nodig zijn. Volgens de toezichthouder zijn er nu onvoldoende duidelijke gezamenlijke afspraken over onder meer het opnemen van persoonsgegevens in de database, de betrouwbaarheid van die gegevens, het beheer van de database door de AIVD en het vernietigen van gegevens die niet meer relevant zijn.”

Deze database is opgericht met als doel het bestrijden van terroristische aanslagen. De kritiek van de CTIVD gaat over de controle en over de criteria op grond waarvan mensen in het systeem komen. Bovendien: gezien de lijnen die op het gebied van uitwisseling lopen van de Nederlandse geheime dienst naar de VS en (dus) zeer waarschijnlijk naar Israël – twee landen die een ruimere definitie van “terrorisme” hanteren – en het feit dat ook landen die problematische banden met Israël onderhouden (Roemenië, Griekenland) toegang hebben tot de database, zijn wij benieuwd hoe dit rapport zal worden meegenomen bij de weging van de referendumuitslag.

Een vraag die de Tweede Kamer met het oog op de toekomst zou kunnen stellen: Biedt Europese samenwerking de mogelijkheid om minder afhankelijk te worden van de VS en Israël?

De redactie