‘Boycot  Israël’ valt onder het recht op vrijheid van meningsuiting

De wereldwijde solidariteitsbeweging voor het recht van het Palestijnse volk op vrijheid, rechtvaardigheid en gelijkheid  heeft de afgelopen jaren vooruitgang geboekt op hoog politiek niveau. Acties van de door Palestijnen geleide BDS beweging om Israël ter verantwoording te roepen voor zijn ernstige schendingen van internationaal recht en om een einde te maken aan internationale medeplichtigheid aan deze schendingen worden breder gedragen en hebben een grotere impact dan ooit.

De huidige Israëlische regering, de meest racistische ooit, heeft alle pretenties van ‘verlichting’ en democratie laten varen. Dit heeft alleen maar geholpen om Israëls bezettingsmacht, nederzettingenbeleid en apartheidspolitiek  beter dan ooit tevoren onder de aandacht te brengen van de internationale publieke opinie. Als reactie hierop en op de snelle groei van de BDS-beweging heeft Israël alles in het werk gesteld om een halt toe te roepen aan zijn wereldwijd groeiende isolement op academisch, cultureel, en sport gebied en in iets mindere mate op economisch gebied.

Israël, zijn lobbygroepen en rechtse aanhangers hebben een ongekende en goed gefinancierde campagne gelanceerd om Palestijnse verslaglegging tot zwijgen te brengen en om BDS-campagnes te criminaliseren, met name in westerse landen.

McCarthyisme

De door Israël in gang gezette aanvallen op vrije meningsuiting en burgerrechten in o.a. Europa, de VS en Canada, voeden een onheilspellend klimaat van pesterijen, intimidatie en onderdrukking dat alle kenmerken heeft van het McCarthyisme-tijdperk in de VS (noot vertaler: zie voor uitleg o.a. https://nl.wikipedia.org/wiki/Mccarthyisme) en van de zwartste dagen van het apartheidsregime in Zuid-Afrika.

Omdat Israël en zijn pressiegroepen, waaronder anti-Palestijnse miljardairs, er niet in geslaagd zijn de harten te winnen van de gewone burger, doet het nu een wanhopige poging om BDS van bovenaf klein te krijgen door regeringen, parlementen en ambtenaren onder druk te zetten om antidemocratische maatregelen in te voeren die een aanslag betekenen op burgerlijke vrijheden.

Niet alleen activisten die zich inzetten voor erkenning van de rechten van het Palestijnse volk zouden zich hierover ernstig zorgen moeten maken, maar ook al diegenen die burgerlijke vrijheden hoog in het vaandel hebben staan: progressieve bewegingen die zich inzetten voor rassengelijkheid, gelijke behandeling van mannen en vrouwen en voor gerechtigheid op sociaal, economisch en milieugebied.

De Zuid-Afrikaanse oud-bisschop Desmond Tutu stelde dat de onvoorwaardelijke steun van de VS en andere westerse regeringen aan Israëls regime op militair, politiek en financieel gebied Israël ‘op een voetstuk’, plaatst ver boven iedere andere staat. Volgens Tutu zijn veel mensen bang om zich kritisch uit te laten over Israël vanwege de buitengewoon intimiderende methodes die de Israëllobby er op na houdt.

Een antiracistische beweging

BDS is een omvattende antiracistische beweging die de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens waarborgt en alle vormen van racisme en discriminatie, inclusief antisemitisme en islamofobie, principieel afwijst. De BDS-beweging pleit er voor dat Israël van zijn voetstuk wordt gehaald en ter verantwoording wordt geroepen, net zoals andere landen die dezelfde misdaden begaan. Het is duidelijk dat de Israëllobby direct achter deze zeer verontrustende antidemocratische aanvallen zit met als doel de oproep voor Palestijnse rechten te criminaliseren.

Een aantal landen mag er dan op het eerste gezicht in lijken te slagen de vrijheid van meningsuiting te beknotten, antidemocratische wetgeving en juridische intimidatie kunnen onmogelijk Israëls misdaden tegen het Palestijnse volk verbloemen dan wel beter verteerbaar maken.

Wij voelen ons gesterkt door de verklaring van het Zweedse Ministerie van Buitenlandse Zaken, waarin opnieuw de democratische beginselen worden bevestigd dat BDS “een maatschappelijke beweging is” en dat “regeringen geen bemoeienis zouden moeten hebben met de standpunten van een maatschappelijke organisatie”.

Zweden is niet het eerste land dat openlijk afstand neemt van Israëls onophoudelijke pesterijen en heeft een moedige stap gezet. Andere regeringen zouden hier een voorbeeld aan moeten nemen.

Bescherm het recht op vrije meningsuiting

Wij herhalen hier de oproep van de Raad van Palestijnse Mensenrechtenorganisaties aan regeringen om de burger- en politieke rechten van hun onderdanen te respecteren en te beschermen en hun wettelijke plicht te vervullen om een eind aan te maken aan schendingen door Israël begaan in plaats van samen met Israël onder één hoedje te spelen en hun eigen burgers de mond te snoeren en zich zo in te dekken tegen kritiek en aansprakelijkheid.

Wij roepen mensenrechtenorganisaties en andere maatschappelijke bewegingen over de hele wereld, ongeacht hun eigen visie t.o.v. BDS, op het principiële standpunt in te nemen dat het recht van mensen en organisaties om deel te nemen aan BDS-campagnes waarborgt.

 

Overzicht van antidemocratische maatregelen gericht op de BDS-beweging

 

Frankrijk

De toenmalige minister van justitie Michèle Alliot-Marie deed in 2010 een instructie uitgaan aan overheidsorganen dat “Artikel 24, regel 8 van de perswet uit 1881 toestaat burgers of organisaties te straffen die oproepen tot boycot van goederen uit een land waarvan zij de politiek bekritiseren” omdat een dergelijke oproep gelijk staat aan discriminatie. Sindsdien zijn meer dan 30 activisten aangeklaagd vanwege hun deelname aan vreedzame BDS acties.

In oktober 2015 deed het Hof van Cassatie, Frankrijks hoogste Hof van Beroep, een uitspraak https://electronicintifada.net/blogs/ali-abunimah/france-now-more-repressive-boycott-calls-israel dat de oproep tot een boycot van Israëlische producten, op basis van hun “herkomst” onwettig is.

BDS roept op tot een boycot van Israëlische producten op grond van medeplichtigheid, en niet op grond van identiteit. Israëlische bedrijven zijn medeplichtig aan het schenden van internationaal recht; handel met Israël, dat een systeem van onderdrukking tegen de Palestijnen hanteert zoals ook het geval was met apartheid in Zuid-Afrika, is een vorm van steun voor de schendingen van mensenrechten door het Israëlische regime.

Echter, bijna alle acties van de BDS-beweging in Frankrijk zijn op iets anders gericht dan op het oproepen tot een boycot van Israëlische producten en kunnen dus niet als onwettig worden beschouwd. Door een niet correcte en discutabele interpretatie te gebruiken van de uitspraak van het Hof van Cassatie, dat alle activiteiten ten gunste van BDS onwettig zijn, heeft de Franse politie een aantal keren geprobeerd om demonstraties in solidariteit met BDS tegen te houden. Zoals eerder in dit artikel al gemeld werd begin deze maand een activist gearresteerd alleen vanwege het dragen van een BDS T-shirt.

Met gebruikmaking van een foutieve interpretatie van de uitspraak van het Hof van Cassatie heeft de Parijse gemeenteraad een resolutie aangenomen waarin de BDS-beweging veroordeeld wordt. Minister president Manuel Valls verklaarde kort geleden dat hij met de minister van Binnenlandse Zaken zal overleggen welke maatregelen nog meer kunnen worden genomen tegen BDS-activisme.

Ondanks al deze onderdrukkende maatregelen van staatswege gaat de BDS beweging in Frankrijk door met het mobiliseren van brede steun, ook met demonstraties, voor de beëindiging van internationale medeplichtigheid aan Israëls apartheid en nederzettingenpolitiek.

 

Verenigde Staten

Volgens de nieuwe Right to Boycott website zijn er in 21 staten en in het Congres anti-BDS wetsvoorstellen ingediend. Op 21 juli 2015 zette de gouverneur van Illinois, Bruce Rauner, zijn handtekening onder de eerste expliciete anti-BDS staatswet. Deze nieuwe wet vereist dat de staat een zwarte lijst opstelt van buitenlandse bedrijven die gehoor hebben gegeven aan oproepen tot boycot van Israël en dwingt het staatspensioenfonds om zijn investeringen in deze bedrijven terug te trekken.

De Combating BDS Act of 2016 ingediend in het Amerikaanse Congres behelst dat nationale en lokale overheden hun investeringen en beleggingen moeten terugtrekken uit en verboden worden te investeren in een onderneming die ‘betrokken is bij een handels- of investeringsactiviteit met betrekking tot BDS gericht tegen Israël’. Ingediende wetsvoorstellen in het Congres, New York, Illinois en Maryland streefden naar het terugtrekken of verminderen van staatssubsidies aan universiteiten en andere onderwijsinstellingen die activiteiten sponsoren of subsidiëren of deelnemen aan groeperingen, inclusief de ‘American Studies Association’, die de academische boycot van Israël onderschrijven.

In juni 2015 ondertekende president Obama de wet Trade Promotion Authority (TPA). Deze brede vrijhandelsovereenkomst bevat bepalingen tegen BDS en voor de VS was dit een principieel punt in de onderhandelingen met de Europese Unie om ‘politiek gemotiveerde BDS-acties’ tegen Israël en ‘door Israël gecontroleerde gebieden’ te ontmoedigen.

Ter geruststelling van BDS-activisten in de VS bevestigt de juridische adviesgroep Palestine Legal dat

Boycots hebben een belangrijke rol  gespeeld in de geschiedenis van de VS en de Hoge Raad heeft geoordeeld dat boycotacties om politieke, sociale en economische veranderingen te bewerkstelligen, beschermd zijn volgens het eerste amendement op de grondwet. De oproep tot een boycot van Israël is gebaseerd op Israëls mensenrechtenschendingen en heeft als doel sociale en politieke verandering. De grondwet is de ‘wet van het land’ dus federale, nationale en lokale wetten kunnen je grondwettelijke rechten niet wegnemen.

 

Verenigd Koninkrijk

In oktober 2015 kondigde de regerende Conservative Party in een persbericht aan dat de regering stappen zou ondernemen om ‘het boycotten van gemeentehuizen te voorkomen’ en om gemeenteraden en andere publieke instellingen ervan te weerhouden steun te verlenen aan de BDS-beweging of aan maatregelen tegen bedrijven die betrokken zijn bij schendingen van internationaal recht door Israël.

Het persbericht dat deze maatregelen aankondigde bevatte ook een aantal verdachtmakingen tegen de BDS-beweging en stelde geheel ten onrechte dat de BDS-beweging oproept tot een boycot gebaseerd op etniciteit. Minister van Justitie Michael Gove maakte soortgelijke verdachtmakingen in een toespraak eerder deze maand.

De maatregelen van de Britse regering zijn overgenomen in een beleidsnota voor overheidsopdrachten en in de nota met voorgestelde veranderingen in de pensioenwetten van lokale overheden.

Openbare aanbestedingen: op 17 februari 2016 heeft het kabinet een nota gepubliceerd die de bestaande wettelijke verplichtingen voor aanbestedingen in de publieke sector herbevestigt. In de nota wordt met gebruikmaking van bepalingen van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) bepleit dat overheidsinstellingen niet kunnen weigeren om te handelen met een bedrijf vanwege ‘het land van herkomst’. Echter, de Overeenkomst inzake Overheidsopdrachten van de WTO staat geen maatregelen toe die genomen worden ‘ter bescherming van de goede zeden’.

De regeringsnota is duidelijk geschreven om een afschrikkingseffect te sorteren en om lokale overheden te intimideren  en ze ten onrechte te laten denken dat zij niet langer bedrijven die mensenrechten schenden mogen uitsluiten van inschrijving op aanbestedingen. Het document bevat echter geen nieuwe wettelijke bepalingen of eisen voor publieke organen. De richtsnoerennota verbiedt lokale overheden ook niet om bedrijven uit te sluiten van aanbestedingsprocedures vanwege hun betrokkenheid bij mensenrechtenschendingen, wat door de vorige regering als volkomen legaal is bestempeld.

Pensioenen van lokale overheden: op 25 november 2015 is de regering een consultatieronde gestart over nieuwe regelgeving over hoe lokale overheden hun pensioenfondsen investeren. Het bevat een voorstel dat de staatssecretaris een vetorecht geeft over investeringsbesluiten van een lokaal bestuur en vermeldt dat de regering meer richtlijnen zal publiceren die duidelijk zullen beschrijven dat investeringsbesluiten ‘niet volgens een beleid genomen kunnen worden dat strijdig is met het buitenlands beleid van het Verenigd Koninkrijk’. Die richtlijnen zijn nog niet gepubliceerd.

Deze voorstellen ondermijnen de toezegging van de regering dat bevoegdheden zullen worden overgedragen aan lokale overheden en gemeenschappen. Ze vormen ook een ernstige aanval op lokale democratie en burgerrechten.

 

Canada

Het Canadese parlement, waarin de partij van minister-president Justin Trudeau een meerderheid heeft, stemde kort geleden vóór de veroordeling van de internationale BDS-campagne. De motie was ingediend door de Conservative Party, die in de oppositie zit, maar de meeste leden van de regerende Liberale Party stemden vóór. De motie roept de regering op om alle pogingen van Canadese groepen of individuen om de BDS-beweging onder de aandacht te brengen, te veroordelen. De BDS-beweging wordt in de motie omschreven als een beweging die de ‘demonisering en delegitimering van Israël’ promoot.

Deze motie is de laatste in een rij van door de regering gesteunde aanvallen op de BDS-beweging en is een inbreuk op de vrije meningsuiting. Er zijn ook parlementsleden die activisme op de (universiteit)campussen veroordeelden en BDS wegzetten als ‘antisemitisch’. Daarnaast is er een samenwerkingsovereenkomst getekend met Israël waarin een specifieke verplichting is opgenomen om de BDS-beweging te bestrijden.

 

Dit (ingekorte) artikel van de Palestininan Boycott, Divestment and Sanctions National Committee (BNC)  is gepubliceerd op 18 maart 2016 op www.electronicintifada.net

[Vertaling: Herma van den Brink]