De grote Israelische dadelsjoemel
Tijdens Ramadan wordt de Europese markt overstroomd met dadels uit allerlei landen. Onder mensen uit het Middellandse Zeegebied is de dadel populair, en Moslims consumeren vooral veel dadels tijdens Ramadan. Dit omdat de Profeet zijn vasten placht te breken met een dadel en een slok melk.
Er zijn diverse soorten dadels op de markt: Muzafati uit Iran, Barhi dadels uit Noord Afrika, dadels uit Saoedie Arabië, en Medjouldadels afkomstig uit uiteenlopende landen, met name Israël en Palestina.
Jaarlijks zijn wij rond Ramadan in de weer tegen sjoemeldadels. Met de Medjouldadels is veel aan de hand. Israelische ondernemers hebben de lucratieve dadelteelt grotendeels in handen, ook in bezet Palestijns gebied. Dadelteelt vervangt deels de teelt van olijfbomen, waarmee Palestina van oudsher vol zit. Door gewelddadig optreden van Israelische kolonisten, met steun van de Israëlische bezettingsmacht, zijn veel Palestijnse boomgaarden met miljoenen olijfbomen verwoest. Het watermanagement van de Israelische firma Mekorot waarbij Palestijnen slechts een vijfde van het water krijgen toebedeeld van wat Israëliërs mogen gebruiken, heeft geleid tot de verdroging en verzilting van Palestijnse landbouwgrond. Dit heeft sommige Palestijnse boeren doen besluiten over te gaan op de teelt van dadelpalmen, die minder water nodig hebben.
De firma Hadiklaim staat op de zwarte lijst van de Verenigde Naties, vanwege diepgaande betrokkenheid bij mensenrechtenschendingen in de door Israël bezette Palestijnse gebieden. Denk daarbij vooral aan illegale nederzettingen en roof en exploitatie van Palestijnse grond, met name in de Jordaanvallei, het meest vruchtbare deel van de bezette Westelijke Jordaanoever, waarbij de opbrengsten, vooral dadels, over de hele wereld worden verhandeld en geld in het laatje brengen van de kolonisten en de israelische fiscus.
In Nederland kan deze firma gewoon zijn gang gaan, met de verkoop van dadels onder allerlei merknamen. Bekende merknamen zijn Jordan River en King Solomon. Opvallend is dat veel dadels van Hadiklaim niet als zodanig herkenbaar zijn, bijv. Bomaja dadels heeft als opschrift “ The Peanut Company”. Deze dadels van Hadiklaim worden verkocht door bijna alle supermarkten, evenals Shomisa dadels. De verpakkingen zijn obscuur, op Shomisa staan Arabische letters en een gesluierde vrouw. Shomisa dadels worden aangeboden zonder vermelding van het land van oorsprong. Shomisa is echter eveneens een product van Hadiklaim. De dadels van Hadiklaim worden witgewassen door het bedrijf Palmfruits BV, dat is aangesloten bij de Nederlandse Kamer van koophandel. Op de dozen staat een streepjescode beginnend met 871 aangevend dat de dadels afkomstig zijn uit Nederland.
King Medjoul vermeldt op zijn verpakkingen evenmin het land van oorsprong. Op de website van World Open Food Facts staat als origine “Israël”. Een foto op de website van King Medjoul vermeldt echter dat de dadels “100% Palestinian” zijn. De dadels zouden afkomstig zijn van “the ancient land of Jericho rich in Palestinian palm farms”. Nader onderzoek wees uit dat filmpjes op de website van King Medjoul gecopieerd zijn van het Palestijnse bedrijf Nakheel met wie wij daarover contact hadden. Nakheel exporteert Medjouldadels naar de Europese markt onder de merknamen “Jericho” en “Moon City”.
Ook het Israelische bedrijf Mehadrin brengt dadels op de markt zonder vermelding van het Land van Oorsprong. Een verpakking draagt de Wonderlamp van Aladin, een verhaal uit de Arabische 1001 nacht-vertellingen, waarmee de suggestie wordt gewekt dat de producent Arabisch is. Een andere firma brengt simpelweg Medjoul Dates (King of dates) op de markt, zonder vermelding van enig bedrijf of land van oorsprong.
Terwijl herkomstvermelding wel verplicht is controleert de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit dit blijkbaar niet. Vlak voor deze Ramadan bleek dat consumenten van Medjouldadels van Sainsbury in Engeland geïnfecteerd waren met hepatitis A. Hoe traceer je de bron van infectie als de oorsprong van het product obscuur is?
Food safety lawyer @LD_mvictor is considering potential legal action following a case of Hepatitis A that has been possibly linked to Sainsbury’s Taste the Difference range of Medjool dateshttps://t.co/K8A7DNkdys pic.twitter.com/yDbPblswpe
— Leigh Day (@LeighDay_Law) April 23, 2021
Maar ook kopers van dadels hebben veel last van de onduidelijkheid rond de herkomst van Medjouldadels. Deze dadels zijn heel populair tijdens Ramadan. Voor veel moslims is Ramadan een maand waarin zij zich geestelijk willen reinigen. De wetenschap dat met de herkomst van een dadel waarmee zij hun vasten breken is gesjoemeld is voor hen onverteerbaar.
Daarom is er een ware zoektocht naar eerlijke Medjouldadels, bij voorkeur uit Palestina. Tot verdriet van de koper wordt vaak een doos foute dadels gekocht, omdat aan de verpakking niet te zien is waar die vandaan komt. Ook marktkooplieden hebben hier last van, zo bleek bij een rondgang op de markt, daarom weten zij vaak niet dat ze sjoemeldadels aanbieden. Als de herkomstaanduiding niet gecontroleerd wordt, hoe zit het dan met onze rechten als consument?
Dat er sprake is van dadelzwendel laat een filmpje uit 2014 zien gemaakt door Aljazeerah “How Israeli settlers deceive the international community?” De kolonist die werkt als landbouwconsulent laat de voorraden dadels zien in zijn opslag. De dozen dragen het opschrift “Jericho, Palestine”, in Arabische letters. “We schrijven op de dozen wat de klant wil”, zegt de consulent. “We zetten er geen “Israël‘ op.” Dat er weinig is veranderd sinds 2014 laten onze eigen bevindingen zien.
Intussen ervaren Palestijnse dadelhandelaren grote obstakels om hun producten op de Europese markt te krijgen, zoals gebrek aan koelfaciliteiten in Israelische havens, en eindeloze wachttijden voor checkpoints, omstandigheden die niet optimaal zijn voor de kwaliteit van hun producten, laat staan voor de concurrentie met Israelische handelaren voor wie deze obstakels niet gelden.
Hoeveel illegale winst wordt er opgestreken door het ontduiken van heffingen die binnen de EU gelden voor importen uit de illegale nederzettingen?
Bovenal kampen Palestijnse producenten met zaken als de roof van hun grond door Israelische kolonisten, maar blijkbaar ook de diefstal van intellectueel eigendom door het kopiëren van hun website, en unfaire concurrentie doordat dadels uit nederzettingen worden gedumpt tegen afbraakprijzen zonder vermelding van het land van oorsprong.
Hoeveel illegale winst wordt er opgestreken door het ontduiken van heffingen die binnen de EU gelden voor importen uit de illegale nederzettingen? Hoeveel belastingen loopt de Nederlandse fiscus mis? Het is hoog tijd dat er hiernaar een diepgaande inspectie wordt verricht, en dat de zwendelaars worden beboet.
Maar bovenaan staan de met voeten getreden rechten van Palestijnen, die onder een decennialange bezetting moeten proberen het hoofd boven water te houden, terwijl Israelische kolonisten hun land en brood roven. Onze consumentenrechten en onze belastinginkomsten vallen daarbij in het niet. Ontegenzeggelijk is er een direct verband tussen het bij de neus nemen van onze consumenten en de schending van de rechten van de Palestijnen.
En voor beide haalt de Nederlandse staat al jaren de schouders op.
Bekijk ook de pagina Israelische medjoel is foute boel
