Debuut van de Zijlstra, nieuwe minister van Buitenlandse Zaken.
Soepel en handig, maar de problemen komen nog
In de afgelopen twee dagen is de begroting van minister Zijlstra van Buitenlandse Zaken in de Tweede Kamer behandeld. Zijlstra was vriendelijker en “oogde” minder rechts-conservatief dan de Haagse politiek van hem gewend is. Is dat omdat deze regering zo’n piepkleine meederheid heeft in de Kamer? Dat speelt een rol, één Kamerlid in de file en de regering Rutte heeft een probleem bij stemmingen.
“Meer binnenlands draagvlak”
De begroting was nog ingediend door de inmiddels afgetreden minister Koenders van de PvdA. Wat op papier stond was daarom een vlak verhaal zonder echt nieuwe voornemens. Dat was één reden waarom Zijlstra het makkelijk had, zijn eigen verhaal moet nog komen. Duidelijk werd wel dat de VVD’er probeert zich een minder scherp, rechts profiel aan te meten. Hij wil meer binnenlands draagvlak voor het buitenlandbeleid. Een voorbeeld van de “nieuwe vriendelijkheid” is Zijlstra’s antwoord aan Kamerlid Kuzu van DENK die meer aandacht vroeg voor de misdaden van Israël: “Zeker, maar ook aan Palestijnse zijde gebeurt het nodige”. Slap, maar niet zo totaal eenzijdig als wij gewend zijn.
Onze speculatie is dat Zijlstra en het kabinet een minder scherpe anti-EU koers zullen varen dan de koers die Zijlstra jarenlang heeft uitgedragen als fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer. De achtergrond daarvan heeft niets met Palestina/Israël te maken, maar met de uittreding uit de EU van Groot-Brittannië (dat altijd tegen een Europees buitenlandbeleid was) en de toenemende desinteresse van de VS in een “vredesproces” (zodat Europa dat zich altijd achter de brede rug van Washington verschool, nu uit de dekking moet komen).
Wat betekent dit voor het Palestina/Israëlbeleid?
Israël heeft in Den Haag geen prioriteit en de Palestijnen nog minder. Dat was zo en dat blijft waarschijnlijk zo. Toch zullen Rutte en Pechtold – zij hebben Halbe Zijlstra en Sigrid Kaag naast elkaar op Buitenlandse Zaken gezet – zonder twijfel één ding met elkaar hebben afgesproken: geen openlijk geruzie tussen die twee over de Palestijnen en Israël. Dat kan namelijk snel escaleren tussen VVD (plus Christen Unie) en D’66 en met het oog op die piepkleine Kamermeerderheid …. enzovoort.
Wat doe je als je geen ruzie mag maken over iets waar je allebei zo verschillend over denkt? Je kunt het uitbesteden! Aan wie? Aan de Europese Unie denken wij maar zo. Er zijn argumenten te verzinnen voor de politici die de hete aardappel Palestina/Israël naar Brussel willen schuiven. Frankrijk en Duitsland gaan toch al de leiding nemen in Brussel en zij zijn al actiever ten aanzien van Syrië, Libanon, de oorlog in Jemen, de ruzie op het Arabisch Schiereiland en het conflict tussen (o.a.) Israël en Iran. Bij al die spanningsbronnen speelt Israël een rol.
En wat betekent het voor de boycot (BDS)
Vermoedelijk zal de Haagse politiek dus minder belangrijk worden voor het Midden-Oostenbeleid en voor het Palestina/Israël-beleid in het bijzonder. De aandacht van organisaties zoals docP die het onrecht de Palestijnen aangedaan, op de agenda willen hebben, zal steeds meer ook richting Brussel gaan. De Amerikaanse politiek van kiezen voor militaire in plaats van politieke oplossingen voor het Midden-Oosten zal dat proces versnellen. Het “vredesproces” was al jaren een theatervoorstelling. De show is nauwelijks meer op te starten.
Dat betekent dat de bestaande contacten met pro-Palestijnse organisaties in andere Europese landen (verenigd in de ECCP), aangehaald moeten worden. Dat de Palestina-lobby op Europees niveau krachtiger moet worden. Dat actievoerders hier in Nederland door moeten gaan met het wakker schudden van de publieke opinie in ons land en daarbij ook de Europese dimensie onder de aandacht moeten brengen.
de redactie
