Demonstratie: Busreizigers willen niet meebetalen aan Israëlische apartheid, gun de concessie Zaanstreek-Waterland niet aan EBS
Op zondag 12 juni demonstreerde BDS Nederland op de busstations in Amsterdam-Noord en Edam/Volendam tegen de deelname van het bedrijf EBS aan de concessie openbaar vervoer Zaanstreek-Waterland. Over anderhalve week beslist de Vervoerregio Amsterdam wie van 2023 tot 2033, met mogelijke verlenging tot 2038, het busvervoer in de samengevoegde regio mag aanbieden voor een bedrag van 32,9 miljoen euro per jaar.
De gemiddelde busreiziger heeft waarschijnlijk geen flauw idee, maar als je in een EBS-bus stapt in Nederland, draag je nietsvermoedend bij aan de Israëlische uitbuiting van de Palestijnse gebieden. EBS (Egged Bus Systems) is in 2010 opgericht als onderdeel van de Israëlische moedermaatschappij Egged om te kunnen meedingen naar Europese OV-concessies. Egged staat op de VN-lijst van bedrijven die betrokken zijn bij de kolonisering van Palestijns grondgebied en daarmee hun internationale verplichtingen schenden. Want Egged verzorgt busvervoer van, naar en tussen de illegale nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever met meer dan 100 busverbindingen. Egged maakt gebruik van wegen die dwars door Palestijns gebied lopen, maar verboden zijn voor Palestijnen. Het voert zelfs gesegregeerde busdiensten uit, met bussen die verboden zijn voor Palestijnen. Egged is daarmee een heel belangrijke logistieke schakel in Israëls nederzettingenpolitiek en men kan deze bussen met recht apartheidbussen noemen.
Zakendoen met Egged is in strijd met de OESO-richtlijnen, de UN Guiding Principles on Business and Human Rights, en het door de overheid zelf opgestelde Nationaal Actieplan Bedrijfsleven en Mensenrechten. Elke Nederlandse overheid is daaraan gebonden, dus ook de regionale aanbesteders van vervoerdiensten.
Het centrale principe van de gedragscodes is dat bedrijven en overheden afstand bewaren tot bedrijven die direct of indirect betrokken zijn bij rechtenschendingen. EBS is hiervan een schoolvoorbeeld. Wie toch met een ‘besmet’ bedrijf in zee gaat, raakt op grond van de zogeheten ketenaansprakelijkheid zélf betrokken bij die schendingen. Het is dan ook uiterst verwonderlijk dat een dergelijk bedrijf de kans krijgt mee te dingen naar aanbestedingen in Nederland.
Reizigers beseffen veelal niet dat hun euro’s ten goede kunnen komen aan mensenrechtenschendingen. Dat zou ook niet hoeven: het publiek moet erop kunnen vertrouwen dat het mensenrechtenbeleid bij de overheid in veilige handen is. Wij eisen dat de Vervoerregio de reizigers niet in de steek zal laten en de aanbesteding niet aan EBS zal gunnen.
