Duits Gerechtshof oordeelt: uitsluiting vanwege BDS-ondersteuning is “zelfs niet op afstand gerechtvaardigd”

Op vrijdag 13 september 2019 heeft de administratieve rechtbank van Keulen (Verwaltungsgericht Köln) de stad Bonn opgedragen de Duits-Palestijnse vrouwenvereniging toe te laten tot het jaarlijkse  culturele ontmoetingenfestival “Vielfalt! –Bonner Kultur -und Begegnungsfest” in Bonn. De stad had de vereniging uitgesloten vanwege haar steun voor de BDS-beweging voor Palestijnse rechten. Volgens het Hof heeft de stad Bonn ‘zelfs niet op afstand’ aangetoond dat er enige rechtvaardiging voor deze uitsluiting bestaat. De Duits-Palestijnse Vrouwenvereniging had een zaak ingediend nadat de stad Bonn het had uitgesloten van het festival “Vielfalt! Bonner Kultur und Begegnungsfest ‘dat zal plaatsvinden op 29 september 2019, vanwege zijn steun voor BDS.

Op 14 mei 2019 heeft de gemeenteraad van Bonn een motie aangenomen met de titel “Geen plaats voor de antisemitische BDS-beweging in Bonn”. De motie roept alle gemeentelijke instellingen in Bonn op om faciliteiten aan BDS-groepen te weigeren en zich te onthouden van ondersteuning van evenementen van de BDS-beweging of van groepen die BDS-doelen nastreven. In zijn uitspraak verduidelijkte het Hof van Keulen de status van deze en andere anti-BDS-moties: “De moties van de gemeenteraad van Bonn, evenals de moties van het parlement van Noord-Rijnland-Westfalen (20 september 2018) en de Duitse Bondsdag (17 mei 2019), vormen geen wetgevingshandelingen, maar zijn politieke resoluties of uitingen van politieke wil. Deze moties alleen kunnen vanuit een juridisch perspectief de beperking van een bestaand wettelijk recht niet rechtvaardigen. ” Het Hof verklaarde dat de uitsluiting van de Vrouwenvereniging van het festival op grond van haar steun voor de BDS-beweging een “ongelijke behandeling” (“Ungleichbehandlung”) vormt, die “zelfs op afstand niet gerechtvaardigd is”.

Vrijheid van meningsuiting omvat de vrijheid om boycotcampagnes te bespreken en te bevorderen en wordt ook beschermd door artikel 10 (vrijheid van meningsuiting) en artikel 11 (vrijheid van vergadering en vereniging) van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens (EVRM), dat Duitsland heeft geïntegreerd in zijn nationale wetgeving.

Met zijn beslissing volgt de administratieve rechtbank van Keulen twee eerdere uitspraken van de administratieve rechtbank van Oldenburg (zaak 3 A 3012/16) en de hogere administratieve rechtbank van Nedersaksen in Lüneburg (zaak 10 ME 48/19), die ook de toegang beschermde van BDS-activisten voor openbare voorzieningen die aanvankelijk door lokale autoriteiten zijn geweigerd.

De Duits-Palestijnse vrouwenvereniging werd vertegenwoordigd door de Berlijnse advocaat Ahmed Abed, die de dringende klacht indiende bij de administratieve rechtbank van Keulen en de rechtbank vroeg om de groep in staat te stellen deel te nemen aan het festival. De juridische actie werd uitgevoerd in samenwerking met het European Legal Support Centre (ELSC) en met de steun van de International Association of Democratic Lawyers (IADL).

Een van de documenten die door advocaat Abed zijn ingediend, was de “expert opinion” van prof. Moshe Zuckermann, emeritus-hoogleraar aan de universiteit van Tel Aviv, Israël. Hij betoogt dat antisemitisme, antizionisme en kritiek op Israël drie verschillende categorieën zijn die afzonderlijk moeten worden behandeld, en dat de poging om de BDS-beweging als antisemitisch te portretteren ‘manipulatief is en geleid door ideologische belangen”.

Twee andere lokale organisaties, de Duits-Palestijnse Vereniging en de Palestijnse Gemeenschap van Bonn, werden uitgesloten van het festival op dezelfde gronden als de Duits-Palestijnse Vrouwenvereniging. Ze hebben ook de stad Bonn aangeklaagd. De administratieve rechtbank van Keulen zal naar verwachting de komende dagen uitspraak doen over hun zaak. Alle drie verenigingen namen in voorgaande jaren deel aan het festival.

Het ELSC is een gezamenlijk initiatief van The Rights Forum en het netwerk van Palestijnse NGO’s (PNGO). Het centrum werkt samen met juristen in meerdere landen.

Dit is een ingekorte vertaling van het persbericht van ELSC. Meer informatie over de zaak vindt u hier.