Energiedeals met Israël schenden EU-beleid en verplichtingen onder internationaal recht

Het BDS National Committee (BNC), de breedste Palestijnse coalitie van het maatschappelijk
middenveld die de wereldwijde BDS-beweging voor Palestijnse rechten leidt, spreekt de EU aan op
het consequent negeren van haar eigen territoriale clausule in overeenkomsten met Israël[1] in de door de EU gepromote  en gefinancierde energiedeals en projecten met de apartheidsstaat.

Gevraagd door Europese parlementsleden naar het MvO over toekomstige gasexport naar Europa
dat het in juni met Israël en Egypte had ondertekend [2], bevestigde de Europese Commissie
nogmaals haar gehechtheid aan de territoriale clausule, die ze 10 jaar geleden had aangenomen. Op 28 juli heeft de Commissie verduidelijkt dat hoewel het MvO niet-bindend was,

“… het is de EU ten strengste verboden, ook bij de uitvoering van een niet-bindend instrument, om te handelen op een manier die zou neerkomen op de erkenning van de illegale Israëlische
bezetting”, en dat dit “… met zich meebrengt dat Israëlische leveringen van natuurlijke gas volgens de uitvoering van het memorandum van overeenstemming niet afkomstig mag zijn van bronnen die zijn toegeëigend uit de Palestijnse gebieden die door Israël zijn bezet.”[3]

In de praktijk verleent de EU echter erkenning en hulp aan de illegale Israëlische bezetting door de
toegang van Europa tot Israëlische fossiele energie op basis van gas te vergemakkelijken door
middel van initiatieven die zich –opzettelijk– Palestijnse natuurlijke hulpbronnen in het bezette
Palestijnse gebied, inclusief land-, water- en gasreserves toe-eigenen, plunderen en exploiteren. Een voorbeeld is de EuroAsia Interconnector, waarvan de bouw wordt gepromoot en gefinancierd door de EU, in de wetenschap dat deze is ontworpen om de illegale nederzettingen van Israël te omvatten en ervan te profiteren.[4]

Bovendien knijpt de EU met betrekking tot de voorgenomen Europese invoer van Israëlisch gas uit
de Egyptische LNG-installatie, die centraal staat in het in juni ondertekende MoU, een oogje dicht
voor het feit dat die invoer van Israëlisch gas gebaseerd is op de toe-eigening en exploitatie van de
zee grenzend aan de bezette Gazastrook, waar Palestijnen soevereine rechten hebben op de
natuurlijke hulpbronnen van het water en de zeebodem. Reeds vandaag bereikt Israëlisch gas
Egypte via de Ashkelon-Al Arish-pijpleiding, een pijpleiding van 90 km die de Middellandse Zee
doorkruist op 13 zeemijl van de kust van Gaza, waarbij de soevereine rechten van de Palestijnen
worden geschonden. [5]

De Palestijnen is noch om toestemming gevraagd, noch zijn er doorvoervergoedingen aangeboden
voor het gebruik van deze pijpleiding in hun wateren. De pijpleiding is een van de redenen voor de
onmenselijke en criminele zeeblokkade die door apartheid Israël is ingesteld tegen de meer dan 2
miljoen Palestijnen in de bezette Gazastrook, waaronder herhaalde gewelddadige Israëlische
aanvallen op Palestijnse vissers, vele doden en gewonden veroorzakend.
De energiehypocrisie van de EU moet worden blootgelegd en aangevochten.

EU-overeenkomsten en projecten voor de invoer van Israëlisch fossiel gas en op fossiel gas gebaseerde elektriciteit, al dan niet uitgevoerd in het kader van het in juni 2022 ondertekende MoU, bevorderen de illegale bezetting en het apartheidsregime van Israël over het Palestijnse volk en zijn als zodanig onverenigbaar met de mensenrechten en humanitair recht verplichtingen van de EU en bedrijven in de energiesector.

Het importeren van gas uit Israël, waarvan een deel wordt geplunderd van de Palestijnen, kan ook
niet substantieel bijdragen aan het oplossen van de huidige energiecrisis in Europa, omdat bewezen is dat Israëlische gasreserves simpelweg te klein zijn. Ze dragen echter wel bij aan het verergeren van de klimaatnoodsituatie die het continent gedurende de zomer trof.

Bovendien versterken deze overeenkomsten het toch al verhoogde risico op gewapende conflicten
in het oostelijke Middellandse Zeegebied, gezien de vele geschillen over exclusieve economische
zones en gasvelden.

Achtergrond en bronnen:

[1] Op 10 december 2012 heeft de EU-Raad Buitenlandse Zaken over het vredesproces in het
Midden-Oosten besloten dat “alle overeenkomsten tussen de staat Israël en de EU ondubbelzinnig
en expliciet moeten aangeven dat ze niet van toepassing zijn op de door Israël in 1967 bezette
gebieden, namelijk: de Golanhoogten, de Westelijke Jordaanoever inclusief Oost-Jeruzalem en de
Gazastrook.”
[2] Memorandum van overeenstemming van de EU met Egypte en Israël over aardgas en het
ontbreken van een territoriale clausule, vraag van 23.6.2022 aan de Commissie voor schriftelijk
antwoord.
[3] Antwoord van 28.7.202 van de hoge vertegenwoordiger/vicevoorzitter Borrel namens de
Europese Commissie.
[4] Voor details over de EuroAsia Interconnector, evenals over de erkenning door de EU van en
bijstand aan de illegale nederzettingen van Israël als gevolg van de bevordering en financiering van
dit project door de EU, zie deze juridische briefing van de Raad voor Palestijnse
Mensenrechtenorganisaties (PHROC).
[5] Volgens het zeerecht bevindt de pijpleiding zich één zeemijl buiten de territoriale wateren van
Gaza, in de aangrenzende doorlopende zone die deel uitmaakt van de Exclusieve Economische
Zone (EEZ) van Palestina. In dit gebied zijn aanleg en exploitatie van onderzeese kabels en
pijpleidingen onderworpen aan de toestemming en voorwaarden van Palestina en moeten de
Palestijnse soevereine rechten over de natuurlijke hulpbronnen van de zee worden gerespecteerd
(Artikelen 56, 58, 79).