ICC-president waarschuwt voor irrelevant maken Hof

Arrestatie en intimidatie: de schuchtere moed van het ICC

Eind oktober publiceerden we een stuk van David Kattenburg over het uitblijven van de arrestatiebevelen. Inmiddels zijn ze er. Twee weken later waarschuwt president Akane voor intimidatie en bedreiging van het Hof voor het uitvoeren van zijn taak. Van opgeven is evenwel geen sprake.

ICC president Tomoko Akane stelt in haar openingsrede bij de 23e assemblee van het ICC in Den Haag: “We staan op een keerpunt in de geschiedenis. Internationaal recht en internationale gerechtigheid staan onder druk. En daarmee de toekomst van de mensheid. Diverse gekozen ambtsbekleders worden ernstig bedreigd en zijn onderworpen aan aanhoudingsbevelen van een permanent lid van de Veiligheidsraad.”

ICC-president Tomoko Akane

Dreiging met sancties

De Hofpresident voegt toe: “Het Hof wordt van buitenaf bedreigd met draconische economische sancties door instituties van een ander permanent lid van de Veiligheidsraad, alsof het een terroristische organisatie is.”  Het Hof wordt onderworpen aan aanvallen die zijn legitimiteit willen ondermijnen en de mogelijkheden om recht te doen en mensenrechten en internationaal recht te realiseren, ondergraven. Door dwangmaatregelen, bedreigingen, druk en sabotage. Akane waarschuwt: “Het Internationaal Strafhof zal zijn wettelijk mandaat blijven uitvoeren, onafhankelijk en onpartijdig, zonder toe te geven aan enige druk van buitenaf.”

Russsische inmenging

Ook Rusland mengt zich in het spel en heeft arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen de aanklager en zes rechters en oud-rechters van het ICC. Een Russische wet die samenwerking met het ICC strafbaar stelt blijft van kracht, aldus HRW. In september ‘23 werd het Hof getroffen door een cyberaanval die aan Rusland gelieerd wordt.

Amerikaanse invasie

Wanneer je je verzet tegen de egoïstische wereldorde van de grootmachten, krijg je problemen, is de boodschap. En Amerikaanse senatoren schermen al met de The Hague Invasion Act, uit 2002, die stelt dat de VS krijgsmacht mag interveniëren en Amerikanen of allies mag bevrijden als het Strafhof ze heeft. Een twaalftal Republikeinse senatoren in de VS schreef in juni aan aanklager Khan: Als je aan Israël komt, kom je aan ons.

Israëlische intimidatie

In deze zaak van de bevelen tegen Israëlische regeringsfunctionarissen is Israël zelf  ook super actief. Israël bemoeit zich al negen jaar intensief met de praktijken van het ICC, heeft +972 magazine mei jl. gepubliceerd. De staat was prima op de hoogte van alles dat het Hof of de VN in stelling wilde brengen. De Groene verhaalt dat de vorige ICC-aanklager Fatou Bensouda ooit in New York zat, in overleg met Congo president Joseph Kabila. toen Mossad-directeur Yossi Cohen daar plotseling verscheen. En hij bleef haar bellen en stalken. Vlak voor haar vertrek als aanklager in maart 2021 gaf Bensouda het groene licht voor de vervolging van de Israeli’s. En advocaten van Prakken-d’Oliveira spannen namens Palestijnse cliënten een proces aan tegen Israël wegens beïnvloeding van het Hof. Ook roepen zes organisaties op initiatief van The Rights Forum het OM op een strafrechtelijk onderzoek te openen. Het OM legt deze klacht echter naast zich neer: het vindt dat het geen rechtsmacht heeft in deze.

Geen immuniteit

Het is überhaupt merkwaardig volgens hoogleraren internationaal recht, dat de Pre Trial Chamber akkoord gaf dat Israel als beklaagde, als vriend van het Hof mocht interveniëren, met 63 vooral steunende verklaringen van andere staten die allemaal moesten doorgewerkt en beantwoord, als extra last voor het Hof, terwijl de genocide doorgezet wordt.

Immuniteit van een persoon, inclusief een hoofd van staat, bestaat niet voor het ICC. Iedere staat die de jurisdictie van het ICC erkent heeft de plicht de gezochte personen aan te houden. Dat stelt de ICC-president nadrukkelijk in haar speech.

Aantasting soevereiniteit

Voor de grote mogendheden, die geen partij zijn bij het Statuut van Rome en dus geen lid van het ISH, is het een aantasting van hun soevereiniteit en macht, dat ze zich moeten verantwoorden. Dat past een supermacht niet, verantwoordelijkheid afleggen. Van hen mag het Hof best vallen, liever geen rechtsorde dan een onwelgevallige. Andere staten spelen met vuur en keren misschien terug op hun schreden wanneer ze zien dat er voor hen dan ook geen bescherming meer is.

Laatste hoop

Akane legt evenwel uit in haar rede dat het Hof, niet het van de VN is, noch van de lidstaten, maar van de hele mensheid. Wanneer je het Hof ondersteunt, ondersteun je jezelf en de waarden waarop je democratie is gebouwd, en de beginselen die je burgers bij elkaar houden. Zo groot is het probleem dan ook wanneer het Hof en de achterliggende structuren echt kapotgemaakt worden.

In dit kader is het belangrijk de petitie van The Rights Forum te steunen die oproept het ICC beter te beschermen  tegen Israëlische inmenging. En blijven boycotten en protesteren, het heeft succes!