NRC journalist Derek Walters bekent kleur met boekbespreking Ten myths about Israel van Ilan Pappé

In het NRC Handelsblad van vrijdag 6 oktober jl. bespreekt Derk Walters op pagina C13 het boek “Ten myths about Israel” van Ilan Pappé. Hij maakt bij herhaling duidelijk geen fan van het boek en de schrijver te zijn. Dat kan en daar is hij natuurlijk vrij in maar het is niet correct en afkeuringswaardig als een redacteur van een kwaliteitskrant feitelijke onjuistheden vermeldt in zijn beoordeling.

Hij vangt aan te stellen dat Israël als een koloniaal project een aanname is en vindt deze kwalificatie omstreden. Israël is ontstaan vanuit het zionisme: een in Europa ontwikkelde nationalistische ideologie die streeft naar een staat exclusief voor mensen die tot de joodse geloofsgemeenschap behoren: een joodse staat. In 1897 heeft het First Zionist Congress te Basel Palestina aangewezen als land waar deze staat gevestigd moet worden. Middels migratie en kolonisatie dienen leden van joodse gemeenschappen hun geboorte land te verlaten en zich daar te vestigen. Vanaf 1950 kent het een wet die ieder lid van een joodse geloofsgemeenschap het recht geeft naar Israël te emigreren, de zogenaamde “terugkeer wet”. De emigratie wordt gesteund en (deels) gefinancierd door de staat en aan haar gelieerde organisaties als het Jewisch Agency en het Joods Nationaal Fonds. Zonder immigratie en kolonisatie was Israël nooit ontstaan.

Dat blijkt ook uit de ontwikkeling van de bevolkingssamenstelling: van ca. 7000 joodse en 600.000 niet joodse inwoners in 1897 tot  6,4 miljoen joodse en 6,5 miljoen niet joodse inwoners anno 2017 (in het gebied dat Israël controleert). Dat is exclusief de 4 miljoen erkende vluchtelingen buiten haar grenzen met het recht op terugkeer. Het gevolg van deze immigratie en kolonisatie is dat de overgrote meerderheid van de oorspronkelijke inwoners plaats heeft moeten maken voor de nieuwkomers. Het zionisme is een kolonisatie ideologie puur sang en Israël is het resultaat van een koloniaal project.

Israël is volgens hem een democratie hoewel Palestijnen onderdrukt worden, minder rechten hebben en de meesten niet op leden van de Knesset kunnen stemmen. Stemmen binnen een democratie geschiedt op basis van one man one vote. 85% van de oorspronkelijke inwoners zijn daar van uitgesloten. Drie criteria kenmerken een democratische rechtstaat: trias politica, beschikken over een grondwet en het legaliteitsbeginsel. Israël kent geen grondwet en daarmee kunnen inwoners geen beroep doen op bijvoorbeeld artikel 1 zoals wij die kennen. Het heeft 65 wetten die het legaliteitsbeginsel schenden: deze benadelen niet joodse inwoners. In bezet gebied is voor Palestijnen sprake van una politica. Israël is een etnocratie: een gemankeerde democratie voor de joodse inwoners zoals Zuid Afrika dat was voor de blanke inwoners ten tijde van de apartheid.

Een volgend punt van kritiek is dat hij aangeeft dat niemand beweert dat zionisme en jodendom hetzelfde zijn. Op zich juist alleen verliest hij uit het oog dat kritiek op het zionisme al snel wordt afgedaan als antisemitisme. Hij mist de IHRA definitie van antisemitisme die kritiek op een joodse collectiviteit als antisemitisch beoordeelt. Israël is als joodse staat een joodse collectiviteit. Daarmee kan kritiek op haar als antisemitisch wordt uitgelegd. In Engeland en Oostenrijk hebben diverse instanties deze definitie overgenomen.

Hij beveelt Benny Morris aan. Zijn standaard werk is “The birth of the Palestinina refugee problem, 1947 – 1949”. Een indrukwekkend werk van een uitstekend historicus. Na publicatie heeft Morris een 180 graden draai tot neo-zionist gemaakt.

Met deze bespreking geeft de recensent aan slechts beperkt op de hoogte te zijn van de historie en staatsinrichting van Israël, het internationaal recht, diverse VN resoluties en de universele rechten van de mens dan wel kritiek op Israël als onaangenaam te beschouwen.

De reactie van Derek Walters op deze mail:

U stelt dat ik ‘bij herhaling’ duidelijk maak dat ik geen fan ben van het boek en de schrijver. Dit is niet het geval. Het boek waardeer ik met drie ballen, wat ‘goed’ betekent, en ik heb Pappé juist hoog zitten. Wel vond ik het boek enigszins tegenvallen, vergeleken bij de hoge verwachtingen die ik ervan had.

Er staat geen feitelijke onjuistheid in mijn beoordeling. Volgens mij lijdt u aan precies hetzelfde euvel als Pappé in dit boek: u verwart meningen met feiten. Het is bijvoorbeeld een feit dat het omstreden is dat Israël een koloniaal project is. Ik vind zelf ook dat er argumenten zijn voor die stelling, maar dat doet er niets aan af dat de stelling op zichzelf hoogst omstreden is.

Over het democratische gehalte van Israël valt uiteraard te twisten. Dat is precies wat Pappé doet: hij betwist dat Israël een democratie is. Dat is een mening, anders dan bijvoorbeeld de (zeer terechte) feitelijke weerlegging van de mythe dat de Palestijnen zelf gevlucht zijn in 1948.

Ik ben met u eens dat kritiek op Israël vaak ten onrechte wordt uitgelegd als antisemitisme. Dat was een goede mythe geweest voor Pappé om te ontkrachten. Maar dat doet hij niet in het bewuste hoofdstuk. Vandaar mijn vraag: wat is hier eigenlijk de mythe?

Ik kom net terug uit Israël en Palestina, waar ik drie jaar correspondent voor NRC ben geweest. Op Israël ben ik altijd kritisch geweest, zoals ik dat nu ook op Pappé ben. Het spijt me dat mijn recensie niet met uw mening strookt.