Opinie: Maak een plan B voor Israël en Palestina
Op 8 januari schreef Sonja Zimmermann, voorzitter van DocP, onderstaand opiniestuk voor Trouw.
Bron: https://www.trouw.nl/opinie/maak-een-plan-b-voor-israel-en-palestina~a98b3a1d/
OPINIE
In het conflict tussen Israël en de Palestijnen pleit Sonja Zimmermann, van het Diensten Onderzoek Centrum Palestina DocP, voor een andere aanpak.
De Palestijnse vertegenwoordiger Rawan Sulaiman dringt aan op Nederlandse erkenning van een onafhankelijke Palestijnse staat op de grenzen van 1967, met Oost-Jeruzalem als hoofdstad (Opinie, 23 december). Ze heeft gelijk, er moet beweging komen. Aan de kant van Israël is de wil om te onderhandelen afwezig, zeker na Trumps erkenning van Jeruzalem als Israëls hoofdstad.
Echter, Europa noch het Midden-Oosten noch de VN-Veiligheidsraad gaat mee in Trumps eenzijdige actie. VN-secretaris-generaal Antonio Guterres zei dat Jeruzalem de toekomstige hoofdstad is van twee volkeren. De uiteindelijke status van Jeruzalem zal bepaald worden door vredesonderhandelingen. Hij stelt dat er maar één oplossing is: de tweestatenoplossing, ‘en er is geen plan B’. Ook de EU ziet dit zo.
Dood paard
Van de 193 VN-leden hebben 136 Palestina reeds als staat erkend. Maar zonder een plan B is het volstrekt onduidelijk hoe de partijen (VN, EU, VS) tot een tweestatenoplossing willen komen. Hoe wil men een Palestijnse staat vestigen in bezet gebied, waar inmiddels zo’n 700.000 Israëlische kolonisten wonen? Het vredesproces in het Midden-Oosten is een dood paard waaraan niemand meer trekt; een façade die Israël gebruikte om zijn grondgebied uit te breiden ten koste van de Palestijnen. Andere scenario’s, zoals de ‘transfer’ van Palestijnen naar Arabische landen, maken deel uit van wat Israël als dé oplossing ziet. Israël claimt het hele gebied en windt er geen doekjes om. De Palestijnen willen niet minder dan hun rechten, ook dat is duidelijk.
Is er echt geen plan B? Ik denk van wel. Dat plan begint niet bij het vastleggen van grenzen, maar gaat uit van de rechten van de Palestijnen zoals vastgelegd in het internationaal recht. Eén: er moet een einde komen aan de Israëlische bezetting van 1967. Twee: het apartheidssysteem dat Israël hanteert moet worden ontmanteld (het lukte in Zuid-Afrika, waarom niet in Israël?). En drie: het recht op terugkeer van Palestijnse vluchtelingen moet worden toegepast (er is geen vluchteling ter wereld die geen recht heeft op terugkeer naar huis). Dit alles is conform VN-resoluties en conventies. Die op rechten gebaseerde benadering is het uitgangspunt van een sterk groeiende internationale beweging. De internationale gemeenschap kan gebruikmaken van de huidige consensus rond Jeruzalem, en sancties opleggen: opschorting van het associatieverdrag tussen Israël en de EU, stopzetting van militaire samenwerking, inreisverbod van kolonisten, verbod op economische relaties met de nederzettingen, enzovoort.
Pas na aanzienlijke druk zal Israël bereid zijn tot reële concessies en betekenisvolle onderhandelingen. Het aantal staten dat bij onderhandelingen ontstaat hangt af van beide partijen, maar de internationale gemeenschap moet hen zonder vooringenomenheid of discriminatie bijstaan bij de totstandbrenging van een rechtvaardige, duurzame eindoplossing.
Toekomst
Is er wel voldoende motivatie om op te komen voor de rechten van de Palestijnen? Misschien wil de politiek dan eens nadenken over de verwoestende psychologische gevolgen die oorlogsmisdaden nu al hebben op generaties van Joodse jongeren in Israëlische militaire dienst. Evenals de uitzichtloosheid voor Palestijnse vluchtelingen en hun kinderen die al sinds zeventig jaar in kampen verblijven. En tenslotte de splijtzwam die deze kwestie is geworden in onze eigen samenleving.