Republikeinse Partij in de VS: de aap komt uit de mouw
Morgen begint de Republikeinse Conventie in de Verenigde Staten. Donald Trump zal in Cleveland door de duizenden afgevaardigden aangewezen worden als de kandidaat van de Partij voor de presidentsverkiezingen die op 8 november dit jaar plaatsvinden. Het Midden-Oosten zal een van de thema’s zijn, maar het zal toch in de schaduw staan van de binnenlandse politiek. Trump drijft niet op een plotseling toegenomen liefde voor Israël. Trump surft op een “veenbrand” in Amerika: de woede over de economische achteruitgang van de middenklasse; de haat tegen de banken en “snelle jongens” die er met pensioengelden vandoor zijn gegaan. En ook de angst voor loondumping (“China”) die veel mensen doet terugkruipen onder hun evangelisch-christelijke stolp.
In dat klimaat heeft de Israël lobby binnen de Republikeinse Partij in stilte zijn werk gedaan. En dat hebben zij goed gedaan, vanuit Israël gezien en als je kijkt naar de korte termijn. Zij hebben namelijk kans gezien om de tweestatenoplossing te doen verdwijnen uit het verkiezingsprogramma. Als je naar de langere termijn kijkt heeft de Israëllobby in de VS daarmee iets in gang gezet dat het lijden van de Palestijnen kan verlengen, maar dat ook rampzalig kan uitpakken voor de niet-fundamentalische joden in Israël. Wat de Republikeinse Partij deze week doet is stap één op weg naar een joodse staat inclusief de bezette Westelijke Jordaanoever. De tweestatenoplossing – volgens velen de laatste kans op een menswaardig samenleven van Palestijnen en joden, volgens anderen al jaren een illusie – wordt stilletjes bij het oudvuil gezet.
De tweestatenoplossing – een levensvatbare Palestijnse staat naast Israël – is sinds 1993 het heilige doel van de internationale statengemeenschap. In 1993/1995 werden de Oslo Akkoorden getekend. Eind jaren ’90 van de vorige eeuw zou alles geregeld zijn: “the final status”. Israël wist telkens aan zo’n akkoord te ontsnappen en kon daardoor meer dan een half miljoen kolonisten in bezet gebied vestigen. Het concept voor het programma waarmee de Republikeinen nu de presidentsverkiezingen willen ingaan lekte een paar dagen geleden uit en zal waarschijnlijk worden aangenomen. De presidentskandidaat gaat in feite voor een Groot Israël en dus ook voor een ongedeeld Jeruzalem als hoofdstad van een joodse staat. Trump zelf noemt het stuk, the “most pro-Israel of all time!” En dat bedoelt hij positief.
Veel Europeanen denken dat Trump kansloos is. Dat is hij niet, blijkt uit de polls. Bovendien: er is een soortgelijke programmacommissie bij de Democratische Partij. Die heeft vorige week besloten om de volgende passage uit het verkiezingsprogramma te schrappen: de Partij roept Israël op “to end the occupation and illegal settlements”. Voor de meeste Amerikaanse kiezers is dit een non-issue. Daarom kon de Israëllobby beide kandidaten op een uitzichtloze koers sturen.
de redactie
