Tegen normalisatie van (samenwerking met) Israël

Vanwege de toenemende vraag naar een beter begrip van de anti-normalisatie richtlijnen onder niet-Arabischtaligen in de afgelopen jaren, presenteren we de belangrijkste punten hieronder in het Nederlands. Wanneer er verdachte gevallen van normalisatie ontstaan, adviseren we internationale BDS-partners om contact op te nemen met het BNC of PACBI, zodat we deze gevallen kunnen onderzoeken en ons advies kunnen geven op basis van onze BDS-richtlijnen en expertise, ontwikkeld in de loop van meer dan 15 jaar, en in overeenstemming met ons mandaat van de entiteiten die de absolute meerderheid in de Palestijnse samenleving vertegenwoordigen.

1. De definitie van normalisatie door het Palestijnse BDS Nationaal Comité

Normaliseren, tatbee‘ in het Arabisch, betekent iets dat inherent abnormaal is, zoals onderdrukking en onrecht, behandelen of presenteren alsof het normaal is. Normalisatie met/van Israël is dus het idee om bezetting, apartheid en kolonisatie normaal te laten lijken en normale relaties aan te gaan met het Israëlische regime in plaats van de strijd te steunen die geleid wordt door het inheemse Palestijnse volk om een einde te maken aan de abnormale omstandigheden en structuren van onderdrukking. Een belangrijk principe dat ten grondslag ligt aan het werk tegen normalisatie is dat het een tactiek is die volledig gebaseerd is op ethische en politieke overwegingen die in perfecte harmonie zijn met de afwijzing door de BDS-beweging van alle vormen van racisme en rassendiscriminatie. Het tegengaan van normalisatie is een middel om weerstand te bieden aan onderdrukking, haar mechanismen en structuren.

2. Wat is normalisatie precies?

In 2007 nam het Palestijnse BDS National Committee (BNC), de breedste Palestijnse coalitie die de wereldwijde BDS-beweging leidt, bij consensus de volgende definitie aan van wat normalisatie is en stelde richtlijnen op om het tegen te gaan:

Normalisatie is de deelname aan elk project, initiatief of activiteit, lokaal of internationaal, dat Palestijnen (en/of Arabieren) en Israëli’s (individuen of instellingen) samenbrengt (op hetzelfde “platform”¹) en niet voldoet aan de volgende twee voorwaarden:

1. De Israëlische kant erkent publiekelijk de door de VN bevestigde onvervreemdbare rechten² van het Palestijnse volk, die zijn vastgelegd in de BDS-oproep van 2005, en

2. de gezamenlijke activiteit is een vorm van medeverzet tegen het Israëlische regime van bezetting, kolonisatie en apartheid.

In het bovenstaande verwijst “Israëlische kant” naar Joods-Israëliërs en Joods-Israëlische instellingen (zie paragraaf 4 hieronder). Palestijnse burgers van Israël vallen duidelijk niet onder deze term, omdat ze deel uitmaken van het inheemse Palestijnse volk dat het slachtoffer is van deze koloniale onderdrukking. De consensus rond deze definitie, die volgde op lange discussies en debatten in de Palestijnse samenleving, heeft het (net als andere aspecten van de BDS-richtlijnen) zijn morele en politieke gewicht en gezaghebbende legitimiteit gegeven binnen de Palestijnse, Arabische³ en internationale context. Hoewel formeel aangenomen in 2007, zijn de twee voorwaarden uit de bovenstaande definitie een pijler van het anti-normalisatiewerk van de BDS-beweging sinds de lancering van de BDS-oproep in 2005.

Het anti-normalisatiewerk van de BDS-beweging is gebaseerd op het volgende inzicht:

1. Normalisatie, als een gezamenlijke activiteit tussen de onderdrukten en de onderdrukker die niet gebaseerd is op de erkenning van de rechten van de onderdrukten en niet gericht is op de uitbanning van onderdrukking, is een poging van de onderdrukker om de geest te koloniseren van de onderdrukte met het idee dat onderdrukking een feit van het leven is waar je mee om moet gaan in plaats van je ertegen te verzetten.

2. Normalisatie is een wapen dat door het Israëlische apartheidsregime wordt gebruikt om zijn regime van onderdrukking goed te praten en de internationale solidariteit met de Palestijnse bevrijdingsstrijd te ondermijnen met behulp van de misleidende slogan “wees niet Arabischer dan de Arabieren”.

Net als in de strijd tegen de apartheid in Zuid-Afrika, moeten Israëlische kolonisten die zich willen aansluiten bij de door de inheemse bevolking geleide strijd om een einde te maken aan de onderdrukking, zich distantiëren van Israëls regime van kolonisatie en apartheid en hun koloniale privileges afwerpen. Dit begint met het publiekelijk onderschrijven door leden van de koloniale gemeenschap van, op zijn minst, de door de VN vastgestelde rechten van de gekoloniseerde bevolking, waardoor erkend wordt dat de gekoloniseerden volwaardige mensen zijn die hun volledige set mensenrechten verdienen (inclusief sociale, politieke en culturele rechten). Alleen dan kunnen de leden van de koloniale gemeenschap beginnen om samen met de inheemse bevolking echte gezamenlijke verzetsactiviteiten te ontplooien in plaats van het koloniale geweld te normaliseren.

3. Waarom zijn normalisatieactiviteiten boycotbaar?

Normaliseringsactiviteiten zouden geboycot moeten worden omdat het intellectueel oneerlijke en moreel verwerpelijke activiteiten zijn die, in feite zo niet in opzet, dienen om het onderliggende systeem van apartheid en kolonisatie te verhullen waarvan Israël wil dat de wereld het niet ziet. In de Internationale Richtlijnen van de BDS-beweging voor zowel de Academische als de Culturele Boycot van Israël beschrijven we welke normaliseringsactiviteiten boycotbaar zijn: “activiteiten, projecten, evenementen en producten waarbij Palestijnen en/of andere Arabieren aan de ene kant en Israëli’s aan de andere kant betrokken zijn (zowel bi- als multilateraal) die gebaseerd zijn op de valse premisse van symmetrie/pariteit tussen de onderdrukkers en de onderdrukten of die ervan uitgaan dat zowel de kolonisators als de gekoloniseerden even verantwoordelijk zijn voor het ‘conflict’.”

In plaats van de onrechtvaardige status-quo aan te vechten, draagt een dergelijke normalisatie bij aan het voortbestaan ervan. Ze dwingen ons om “normaal” en onethisch samen te leven met de misdaad tegen de menselijkheid van apartheid en de ontmenselijkende omstandigheden van koloniaal kolonialisme. Voorbeelden van normalisering zijn evenementen, projecten, publicaties, films of tentoonstellingen die Palestijnen/Arabieren en Israëli’s samenbrengen op hetzelfde platform zodat ze hun respectievelijke verhalen of perspectieven kunnen presenteren, of om te werken aan verzoening, “barrières overwinnen”, etc., zonder de onderliggende oorzaken van onrechtvaardigheid en de vereisten van gerechtigheid aan te pakken. 

Andere factoren waarmee de BDS-beweging rekening houdt bij de beoordeling of dergelijke producten en activiteiten al dan niet normaliseren, zijn de financieringsbronnen, het ontwerp van het product of evenement, de doelstellingen van de sponsororganisatie(s), de deelnemers en soortgelijke relevante factoren.

4.  Brengen anti-normalisatierichtlijnen een boycot van Israëlische individuen met zich mee?

De BDS-beweging roept op tot boycots van activiteiten, evenementen en projecten die het Israëlische regime van apartheid, kolonisatie en bezetting legitimeren of anderszins mogelijk maken. Het roept niet op tot het boycotten van individuen vanwege hun Israëlische of Joodse afkomst of identiteit. Met andere woorden, BDS richt zich op medeplichtigheid, niet op identiteit.

Wat betreft anti-normalisatie is ons werk gebaseerd op het principe dat deze strijd een Arabische strijd is en niet alleen een Palestijnse. In feite is het Palestijnse volk al eeuwenlang historisch, cultureel, taalkundig en anderszins een integraal onderdeel van de Arabische wereld – een wereld die in de 20e eeuw door het Westerse kolonialisme in kunstmatige staten is opgedeeld. Apartheid Israël heeft decennialang, en vooral in de jaren van de Oslo-akkoorden, hard gewerkt om deze strijd te reduceren tot een “Palestijns-Israëlisch conflict”, om de Arabische publieke opinie te verdelen, om Palestina los te koppelen van zijn Arabische context en uiteindelijk zelfs om Palestijnen in ballingschap uit te sluiten van de definitie van het Palestijnse volk.

Uit elkaar spelen lukt niet

Israël is er echter grotendeels niet in geslaagd om Palestina te scheiden van de Arabische wereld, voor zover het gaat om de verplichtingen van de Arabische volken (ondanks de recente normalisatieovereenkomsten van Israël met verschillende Arabische dictaturen en autoritaire regimes). Egypte is hiervan het beste voorbeeld. Sinds de ondertekening van de Camp David “vredes”akkoorden tussen het Egyptische regime en apartheid Israël in 1978, is de bijna absolute consensus onder het Egyptische volk en de burgermaatschappij nog steeds voorstander van Palestijnse bevrijding en sterk gekant tegen normalisatie met Israël.

In het licht van het bovenstaande doen een Arabier en een Israëliër die samenwerken of deelnemen aan gezamenlijke evenementen of projecten, dat eerder als “vertegenwoordigers” van hun staten dan als privépersonen. In zulke gevallen worden zowel de Arabier als de Israëli door hun landgenoten en anderen wereldwijd gezien als vertegenwoordigers van hun vlag, ongeacht wat de individuen denken of willen.

Ervoor zorgen dat gezamenlijke projecten en activiteiten tussen Arabieren en Israëli’s het principe niet ondermijnen dat de strijd voor de onvervreemdbare rechten van het Palestijnse volk een Arabische strijd is, is dus zeker niet hetzelfde als een boycot van Israëlische individuen vanwege hun Israëlische identiteit. Sterker nog, het BNC heeft nooit opgeroepen tot dit laatste of het door de vingers gezien. Wat anti-normalisatieprincipes afwijzen zijn pogingen om Israël naast Arabische landen te presenteren alsof het een normaal deel van de regio is en geen kolonisten-koloniale en apartheidsstaat. Dit standpunt komt voort uit de bijzondere context van deze strijd en de eeuwenoude intieme relatie tussen Palestijnen en andere Arabische volkeren in de regio.

Het tegengaan van normalisatie heeft alles te maken met het geven van ethische en politieke begeleiding aan gezamenlijke activiteiten/projecten tussen Arabieren – inclusief Palestijnen – en Israëlische individuen en groepen, om onze strijd te beschermen. Het zorgt ervoor dat zulke gezamenlijke activiteiten niet worden gebruikt om onderdrukking te normaliseren, maar eerder bijdragen aan de door Palestijnen geleide strijd om er een einde aan te maken.

5. Zijn gezamenlijke Arabisch-Israëlische activiteiten te boycotten?

Ja, tenzij aan de twee voorwaarden tegen normalisatie is voldaan. Een gezamenlijke Arabisch-Israëlische (inclusief Palestijns-Israëlische) activiteit of project waar ook ter wereld⁴ vormt normalisatie als het Arabieren aan de ene kant en Israëli’s aan de andere kant op hetzelfde platform samenbrengt zonder te voldoen aan de twee voorwaarden in de definitie van normalisatie hierboven: publieke erkenning van onze onvervreemdbare rechten en gezamenlijk verzet tegen onderdrukking.

Voorbeelden van normalisering zijn de deelname van Arabische kunstenaars en Israëlische kunstenaars aan een festival dat “regionaal”, “mediterraan”, “Arabisch”, “MENA”, etc. is, waar hun gezamenlijke aanwezigheid alleen maar een misleidend beeld kan geven van “coëxistentie” of “symmetrie” ondanks het systeem van onderdrukking. Een ander voorbeeld zijn conferenties georganiseerd door regionale (Arabische, Mediterrane, MENA) actoren die ook Israëlische deelnemers hebben en die niet voldoen aan de twee bovenstaande voorwaarden. In deze gevallen worden de deelnemers, ongeacht hun bedoelingen en persoonlijke opvattingen, altijd niet gewoon als individuen gezien, maar als vertegenwoordigers van hun staat. Anti-normalisatiecampagnes richten zich op deze vertegenwoordiging en niet op de betrokken individuen op zich.

Aan de andere kant vormen openbare debatten, op internationale podia, tussen Palestijnen/Arabieren en Israëli’s geen boycotbare normalisering, als ze worden georganiseerd zonder enige samenwerking met of officiële vertegenwoordiging van Israël, zijn lobbygroepen of zijn medeplichtige instellingen.⁵

6. Zijn internationale fora waar ook Israël bij betrokken is boycotbaar door Arabieren?

Dat hangt ervan af. De BDS-beweging zet alle internationale organisaties (VN, FIFA, Olympische Spelen, CERN, etc.) onder druk om apartheid Israël te verbannen/uit te sluiten, zoals apartheid Zuid-Afrika werd verbannen/uitgesloten⁶. Totdat dit bereikt is, beschouwt de beweging de Israëlische deelname aan forums/evenementen georganiseerd door internationale organisaties echter niet als voldoende reden om op te roepen tot een boycot van deze organisaties. Integendeel, de beweging moedigt mensenrechtenverdedigers en voorstanders van Palestijnse rechten aan om deel te nemen aan deze forums om deze ruimtes op te eisen en van binnenuit druk uit te oefenen om Israël uit te wijzen.

Als een internationaal forum/evenement echter wordt gesponsord – of anderszins officieel wordt gesteund – door Israël, een van zijn medeplichtige instellingen (waaronder universiteiten) of zijn lobbygroepen, dan is het boycotbaar volgens de internationale BDS-richtlijnen en ongeacht de criteria van normalisatie.

Arabische, inclusief Palestijnse, deelname aan een internationaal forum waar Israël op dit moment deel van uitmaakt (maar dat niet gesponsord wordt door Israël of zijn lobby/medeplichtige instelling) wordt daarom op zich niet beschouwd als een vorm van normalisatie. Als Arabieren en Israëli’s echter binnen het forum, direct of indirect, op hetzelfde platform worden gepresenteerd (gemeenschappelijk panel, festivalavond, gezamenlijke activiteit, sportwedstrijd, enz. Het internationale forum zou ook een vorm van normalisatie zijn als het doel of kader bedoeld is om symmetrie te creëren tussen Israëli’s en Arabieren, inclusief Palestijnen, door hen samen te brengen met het doel van “dialoog” of “coëxistentie”, zonder het systeem en de onderliggende oorzaken van koloniale onderdrukking aan te pakken.

7. Waarom zijn de anti-normalisatierichtlijnen van toepassing op Arabieren en niet op Internationals?

Normalisatie in de BDS-beweging beschrijft voornamelijk gezamenlijke activiteiten/projecten tussen Arabieren, inclusief Palestijnen, en Israëli’s die de onderdrukker en onderdrukte moreel of politiek gelijkstellen of onderdrukking vergoelijken, waardoor onze strijd voor vrijheid, rechtvaardigheid en gelijkheid wordt ondermijnd. Als zodanig zijn de normalisatierichtlijnen niet van toepassing op relaties of gezamenlijke projecten tussen internationals en Israëlische individuen, zolang Arabieren niet betrokken zijn bij dergelijke projecten. Alleen de internationale BDS-richtlijnen zijn in die gevallen van toepassing.

Alleen verzetscontacten

In principe zou geen enkel volk apartheid of kolonisatie mogen normaliseren, ongeacht achtergrond of positie. De mondiale context is echter zodanig dat mensen in de Arabische wereld, met hun diverse nationale, religieuze, etnische en culturele achtergronden en identiteiten, wier toekomst tastbaarder verbonden is met de toekomst van de Palestijnen dan die van de bredere internationale gemeenschap, zich direct in de frontlinie bevinden. Dit is te wijten aan verschillende factoren, waaronder de voortdurende politieke, economische en militaire dreigingen van Israël tegen hen en hun landen, de wijdverspreide en sterke verwantschap die ze hebben met het Palestijnse volk, en een lange geschiedenis die Arabische volkeren samenbindt ondanks koloniale en neokoloniale pogingen om hen te verdelen. Zolang Israëls onderdrukking voortduurt, dient elke verbintenis met Israëli’s (individuen of instellingen) die niet binnen het hierboven geschetste verzetskader valt, om de normaliteit van Israëls bezettings-, kolonisatie- en apartheidsregime in het leven van mensen in de Arabische wereld te projecteren. Het is daarom noodzakelijk dat mensen in de Arabische wereld erop aandringen dat elke relatie met Israëli’s gebaseerd moet zijn op co-verzet en erkenning van de fundamentele rechten van het Palestijnse volk onder internationaal recht, die op zijn minst de onvervreemdbare rechten omvatten die in de BDS-oproep worden benadrukt (zelfbeschikking, vrij zijn van bezetting, kolonisatie en apartheid, en het recht van vluchtelingen om terug te keren).

8. Wie bepaalt en interpreteert de BDS-richtlijnen?

De BDS-richtlijnen zijn de morele en intellectuele vrucht van jarenlange betrokkenheid van de Palestijnse gemeenschap, debat en dynamische analyse als reactie op sociaal-politieke veranderingen ter plaatse. Het Palestijnse BDS National Committee (BNC), als de grootste coalitie in de Palestijnse samenleving die de wereldwijde BDS-beweging leidt, stelt de BDS-richtlijnen op, werkt ze bij en interpreteert ze, rekening houdend met kritische input vanuit de Palestijnse samenleving en van Arabische en internationale partners.

9. Hoe om te gaan met grijze gebieden?

Sommige activiteiten, evenementen of projecten waarbij Arabieren en Israëli’s betrokken zijn, kunnen in een grijs gebied vallen, waar de toepasbaarheid van de bovenstaande definitie van normalisatie niet definitief kan worden vastgesteld. In dergelijke gevallen roept het BNC partners op om advies in te winnen over hoe dergelijke projecten het beste beoordeeld en behandeld kunnen worden, in de eerste plaats op basis van de logica en ethische principes achter de BDS-richtlijnen en vervolgens op basis van de specifieke context.

Panel of conferentie boycotten?

Bijvoorbeeld, een internationale conferentie waarvan het organisatiecomité bestaat uit academici van verschillende nationaliteiten (niet alleen “mediterraan”, “Euromed” of “Midden-Oosten”, bijvoorbeeld), waaronder een Israëliër en een Arabier, is op zichzelf niet in strijd met de anti-normalisatie richtlijnen van de BDS-beweging. Als de Arabische en Israëlische deelnemers echter samen in hetzelfde panel of binnen hetzelfde segment van dat bredere evenement worden geplaatst, kan dit schadelijke politisering en dus normalisering inhouden. Hoe dan ook, ons advies aan de betrokken Arabische academici en progressieven in het organisatiecomité zou zijn om op te roepen om ofwel de Arabische spreker ofwel de Israëlische spreker naar een ander panel/segment te verplaatsen. Bij conferenties over bijvoorbeeld natuurwetenschappen is de kans aanzienlijk kleiner dan bij sociale wetenschappen dat de Arabische en de Israëlische spreker in hetzelfde panel worden geplaatst vanwege onethische politieke doelstellingen, in plaats van dat ze echt in hetzelfde panel thuishoren vanwege een gemeenschappelijk academisch thema. Als het organisatiecomité het verzoek van de Arabische academicus om in een ander panel te spreken afwijst, zouden we alleen dan adviseren om het panel te boycotten, niet de hele conferentie.

Institutionele medeplichtigheid

We roepen op om een hele internationale conferentie alleen te boycotten als we bewijs kunnen vinden van institutionele medeplichtigheid, zoals elke vorm van sponsoring door Israël, zijn lobbygroepen of zijn medeplichtige instellingen, of als we opzettelijke pogingen tot normalisatie door het organiserend comité van de conferentie als geheel kunnen aantonen (zoals bijvoorbeeld misleidende presentaties van Israëli’s en Palestijnen alsof ze symmetrisch zijn, etc., zoals vermeld in de richtlijnen).

In geval van twijfel is het het beste als internationale partners zich niet het recht toe-eigenen of, erger nog, zich het recht toe-eigenen om te beslissen of BDS-richtlijnen van toepassing zijn. Met zijn lange expertise en, wat cruciaal is, zijn mandaat, is het BNC, inclusief PACBI, uiteindelijk de enige entiteit die het recht heeft om dergelijke definitieve beoordelingen te maken.

________________________________________________

NOTEN