Tijd voor zelfreflectie: onze toxische relatie met Israel

Er is een jaar verstreken sinds 7 oktober. Een jaar van ongekend geweld en immens lijden. Het gaat onverminderd door en breidt alleen maar uit. Tegelijkertijd wordt de positie van Nederland steeds meer een minderheidspositie, zelfs binnen Europa. Het aantal landen dat nog steeds de woorden genocide en oorlogsmisdaden, of zelfs disproportioneel geweld niet in de mond durft te nemen, is nog maar op een paar handen te tellen. Het is hoog tijd voor zelfreflectie. Hoe zit het nu werkelijk met onze relatie met Israël? En in wiens belang is dat?

Vanuit internationaal recht beschouwd is het klip en klaar: Israëls bezetting en kolonisatie van Palestijns land zijn illegaal, Israël pleegt oorlogsmisdaden, Israël hanteert een apartheidssysteem en onderdrukt Palestijnen. En in Gaza pleegt Israël aannemelijk genocide. De recente uitspraken van het Internationaal Gerechtshof leggen alle staten en dus ook Nederland bindende verplichtingen op: wij moeten alle politieke, militaire en commerciële banden die de onrechtmatige situatie normaliseren en bijdragen aan het (voort)bestaan daarvan verbreken. Vooralsnog maakt Nederland daar geen enkele aanstalten toe. Waarom niet?

Het ontstaan van de staat Israel

Het was het eeuwenlange antisemitisme met de uitsluiting, apartheidswetten en razzia´s in Europa dat leidde tot het zionisme. Gelijktijdig aan ons kolonialisme en slavenhandel in feite 2 kanten van dezelfde medaille. En het was de onwil van Europese staten om hun joodse landgenoten te beschermen voor, tijdens én na de Holocaust, dat leidde tot de oprichting van de staat Israël. Na de oorlog werden terugkerende holocaustoverlevenden met de rug aangekeken, hun eigendommen afgepakt en jonge mannen werden zonder pardon onze koloniale oorlog in Indonesië ingestuurd. Van enig schuldbesef was geen enkele sprake, wel totale desinteresse voor het leed en de trauma’s van holocaustoverlevenden hier. Het duurde tot 1966 voordat joodse slachtoffer van de Holocaust werden herdacht tijdens de nationale dodenherdenking en holocaustoverlevenden werden tot in de jaren 80 door de BVD in de gaten gehouden.

De oprichting van Israël werd gefaciliteerd door het koloniale Westen dat in Israël een vooruitgeschoven handelspost en politieke voet in de regio zag. En wij faciliteren, steunen, financieren en bewapenen tot op de dag van vandaag.

Wij hanteren een dubbele standaard als het gaat om Israël. Wij plaatsen Israël boven de wet omwille van onze westerse belangen in het Midden-Oosten: geopolitieke invloed, de olie- en gaspijplijnen, het gas voor de kust van Gaza en van Libanon, de wapenhandel en de handelsroutes. De levens van Palestijnen zijn ondergeschikt aan onze westerse imperialistische belangen. We rechtvaardigen dat door een rookgordijn van vriendschap, gemeenschappelijke westerse waarden en historisch schuldbesef. Wij plaatsen Israël al decennialang boven de wet en laten het met alles wegkomen, dus we kunnen niet verrast zijn dat het zich zo wetteloos gedraagt. Deze toxische relatie is een gevaar voor de veiligheid en vrijheid van iedereen.

De invloed van ons koloniale verleden en witte onschuld

Het verleden beïnvloedt hoe men naar de wereld, zichzelf en anderen lijkt en hoe men (onbewust) denkt, handelt en reageert. De Palestijns-Amerikaanse wetenschapper Edward Said noemt dat het culturele archief. In ons geval is dat een verleden van kolonialisme en slavenhandel, van imperialisme en onderwerping van oorspronkelijke volkeren, gecombineerd met een zelfbeeld van tolerantie, betrouwbaarheid en beschaving. Professor Wekker noemt dat zelf-feliciterende zelfbeeld de Witte Onschuld. Dat zelfbeeld laat geen ruimte voor zelfreflectie over het eigen racisme en de eigen dubbele standaarden.

Het door Europeanen opgerichte Israël zien wij als net zo wit met dezelfde superieure Westerse waarden, dezelfde beschaving en betrouwbaarheid. Samen met onze beschaafde partner Israël weten wij wel wat goed is voor de regio en de mensen die er wonen, als we daar al oog voor hebben. En zij die onze verheven waarden niet delen en zich daartegen verzetten, moeten wel kwaadwillend zijn, of tenminste onbeschaafd en onbetrouwbaar. Want wie wil er nu niet in dezelfde vrede en vrijheid leven als wij?

Op 8 oktober vorig jaar kondigden Netanyahu en zijn ministers hun oorlogsmisdaden openlijk aan: de genocide en de uithongering van 2,3 miljoen Palestijnen in Gaza. Er zou geen onderscheid gemaakt worden tussen burgers en strijders en er zou geen voedsel, water, medicijnen en elektriciteit Gaza meer binnengaan. Wij namen dat gewoon niet al te serieus want beschaafde mensen zoals wij doen zulke dingen immers toch niet? Een jaar vol live beelden van de meest afschuwelijke gruwelijkheden verder, lukt het ons nog steeds niet om de harde waarheid onder ogen te zien.

Wij spreken over het belang van veiligheid, maar alleen voor Israël. En over het recht op zelfverdediging, maar alleen voor Israël. Israëli’s hebben namen, Palestijnen slechts aantallen. Israëli’s zijn gijzelaars, Palestijnen gevangenen. Israël terroriseert de regio al maandenlang met razzia’s, bombardementen en buitengerechtelijke executies van onderhandelingspartners in derde landen. Maar wij spreken pas van terreur als zíj reageren en dan zijn zij de escalerende factor. Wij schieten in volledige paniek van een paar stukjes watermeloen en een leus die Israël zelf bezigt én in praktijk brengt, maar de pieperaanval, een daad van pure staatsterreur, noemen we “vernuftig” en “een mooie stunt”. En wij blijven de Israëlische berichtgeving klakkeloos voor waar aannemen en overschrijven.

De blokkade van Gaza is al 17 jaar een oorlogsmisdaad

Structureel zegt men dat het geweld begon op 7 oktober alsof er voor die tijd geen vuiltje aan de lucht was. Maar de verstikkende blokkade van Gaza duurt al 17 jaar. Dat is geen natuurverschijnsel. Al 17 jaar sluit Israël Gaza hermetisch af, hongert de bevolking langzaam uit en bombardeert het met grote regelmaat als vorm van collectieve bestraffing. Dat was 17 jaar geleden een oorlogsmisdaad en dat is het nog steeds. Als die hekken en muren er niet hadden gestaan, was 7 oktober nooit gebeurd. Dan hadden mensen wèl kunnen vluchten en was er geen sprake geweest van hongersnood en polio. En als de Nakba niet had plaatsgevonden, was er überhaupt nooit een Gazastrook geweest, want 80% van de inwoners zijn vluchtelingen uit het huidige Israël. Waarom oppert niemand om die hekken open te zetten en de muren af te breken? En als men spreekt over de toekomst van Gaza, gaat het alleen over controle en veiligheid voor Israël en de Palestijnen in Gaza wordt niets gevraagd.

“Nothing can be changed until it’s faced”

Het culturele archief polariseert ook hier in Nederland. Voor mensen van kleur wordt nogmaals pijnlijk duidelijk dat de levens van mensen die op hen lijken er niet toe doen. En we schieten in paniek als zij, “verstoken van onze superieure Westerse waarden”, massaal de straat op gaan om hun verdriet en hun zorgen te uiten: welke vlaggen gaan ze dragen, welke leuzen gaan ze scanderen?  Wij schakelen joodse Nederlanders 1 op 1 gelijk aan Israël en maken hen zo duidelijk dat zij er niet écht bijhoren. En zogenaamd voor hun bestwil steunen we Israël onvoorwaardelijk. Naar joodse activisten voor Palestina en internationaal recht wordt niet geluisterd want wij weten immers het beste wat goed voor hen is.

Van dit extreemrechtse kabinet, met racistische ministers en staatssecretarissen die prinsenvlaggen dragen en antisemitische complottheorieën over omvolking, globale elites en cultuurmarxisme verspreiden, hoeven we weinig te verwachten op het gebied van mensenrechten en internationaal recht. Het is daarom aan ons allen om onze lokale overheden, instellingen en bedrijven ertoe te bewegen dat zij voldoen aan de bindende verplichting om alle banden met Israëlische apartheid, militaire bezetting en nederzettingenbeleid te verbreken. Wij moeten opstaan voor bevrijding.

James Baldwin zei ooit: “Not everything that is faced can be changed, but nothing can be changed until it’s faced.”

Kolonialisme en kapitalisme gaan hand in hand. Imperialisme is altijd gericht op winstbejag. En kolonisatie zonder onderdrukking en geweld bestaat niet. Westers imperialisme is ons businessmodel ten koste van mensenlevens. In Palestina, maar ook in Congo, Soedan en zoveel meer plekken. Wij moeten ons realiseren dat wegkijken bij de live uitgezonden genocide op 2,3 miljoen Palestijnen in Gaza, betekent dat ieder volk, iedere groep, de volgende kan zijn.

Ons culturele archief is geen vaststaand gegeven maar constant in ontwikkeling. Ook onze rol in deze genocide zal daarin worden opgeslagen, met alle gevolgen van dien.