Verontruste reacties op berichtgeving Nederlandse samenwerking bedrijven in illegale nederzettingen

NRC Handelsblad berichtte maandag dat bedrijven gevestigd in illegale nederzettingen deelnemen aan het eerste samenwerkingsforum dat Nederland met Israël aanstaande zondag organiseert onder leiding van premier Rutte:

 “Uit onderzoek van NRC blijkt echter dat Top Greenhouses, een Israëlisch kassenbouwbedrijf dat zich onder de naam Top GH heeft ingeschreven op de koppelwebsite van de ambassade in Tel Aviv, gevestigd is in de nederzetting Ariel. Het bedrijf Trendlines Agtech Mofet werkt vanuit verschillende nederzettingen en krijgt ook promotie op de ambassadesite. Deze bedrijven zijn ook welkom bij werkgroepen en een netwerkreceptie die Nederland in Israël organiseert.”

Dit lijkt haaks te staan op het officiële Nederlandse beleid dat de staat Nederlandse bedrijven “ontmoedigt” economische relaties te onderhouden met Israëlische bedrijven die opereren in nederzettingen in bezet gebied.

Reden voor SP, D66, PvdA en GroenLinks om  kamervragen over dit opmerkelijke bericht te stellen. De kamervragen en antwoorden zijn te vinden op de weblog van SP kamerlid Harry van Bommel.

In een nieuwsbericht schrijft The Rights Forum:

“De enige manier om te voorkomen dat de Nederlandse regering haar eigen beleid ondergraaft en betrokken zou kunnen raken bij ernstige schendingen van het internationaal recht is een expliciete en geformaliseerde afspraak over het territoriaal bereik van het Nederlands-Israëlische samenwerkingsforum, conform een positie die Nederland eind 2012 in Europees heeft gesteund”.

Hanan Ashrawi, lid van het dagelijks bestuur van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO), noemt deze samenwerking in een dinsdag uitgegeven persbericht onbegrijpelijk en onacceptabel.

“This is incomprehensible and unacceptable,. The official policy of the Dutch government is to discourage economic relations of Dutch companies with settlements. How can the Dutch government establish a cooperation forum with Israël which facilitates these relations and effectively supports the settlement economy?”

Het Palestijnse BDS National Committee (BNC) roept de Nederlandse regering op te handelen in overeenstemming met zijn duidelijke stellingname tegen de Israelische bezetting en illegale nederzettingen door het beëindigen van alle relaties met bedrijven die betrokken zijn bij deze bezetting en met name in de nederzettingen.

 “The Palestinian BDS National Committee (BNC), the largest coalition of Palestinian civil society unions, parties and organisations, calls on the Dutch government to be consistent with its stated position opposing the Israeli occupation and illegal settlements by ending all relations with companies – Dutch, Israëli or other – that are involved in this occupation and particularly in settlements.”

DocP schrijft woensdag in een brief aan VNO-NCW voorzitter Wientjes:

“Wij herinneren u graag aan uw principes van een open en eerlijke markteconomie waarvan niemand wordt uitgesloten, en waarbinnen niemand wordt benadeeld op grond van oneigenlijke en discriminerende criteria als afkomst en religie. Op grond daarvan roepen wij u met klem op uw eigen leden hieraan te herinneren, en de instructie van de Minister van Buitenlandse Zaken om zich te onthouden van het doen van zaken met Israëlische nederzettingen, direct dan wel indirect, nauwgezet op te volgen.”

Woensdag hebben 13 vooraanstaande hoogleraren internationaal recht een brief gestuurd aan minister van Buitenlandse Zaken Timmermans over het Nederlands-Israëlisch samenwerkingsforum. Daarin dringen zij er bij de regering op aan bedrijven uit Israëlische nederzettingen van dit forum uit te sluiten. Doet Nederland dat niet, komt dat neer op het ondersteunen van illegale nederzettingen, in strijd met het “ontmoedigingsbeleid” van het kabinet.

“Aangezien de regering direct verantwoordelijk is voor het forum, zou dat kunnen neerkomen op het faciliteren en ondersteunen van de volkenrechtelijk illegale nederzettingen, hetgeen tot volkenrechtelijke aansprakelijkheid van Nederland zou kunnen leiden. Immers, het verklaarde doel van het forum is het bevorderen van samenwerking.”

Adri Nieuwhof wijst er in een artikel op ElectronicIntifada op, dat wanneer  de Nederlandse overheid niet voldoet aan haar wettelijke verplichtingen door te voorkomen dat zaken worden gedaan met Israëlische bedrijven die actief zijn in de Westelijke Jordaanoever, zij geconfronteerd kan worden met een strafrechtelijk onderzoek.

“If the Dutch government does not live up to its legal obligations by preventing business with Israëli companies operating in the West Bank, it may face other criminal investigation.”

Op de website Agentschap NL van het ministerie van Economische zaken staat het volgende te lezen:

“Voor de goede orde wijzen wij u op het staande beleid van het kabinet om Nederlandse bedrijven te ontmoedigen investeringen te doen of andere activiteiten te ontplooien in of ten behoeve van Israëlische nederzettingen in de bezette Palestijnse Gebieden. Het gaat om activiteiten die bijdragen aan de aanleg en instandhouding van nederzettingen of die de aanleg of instandhouding ervan faciliteren. De Nederlandse ambassade in Tel Aviv en andere onder de verantwoordelijkheid van de Nederlandse overheid vallende instellingen verlenen geen diensten aan bedrijven die in Israëlische nederzettingen zijn gevestigd of daar zakelijke activiteiten ontplooien. Mocht u hierover vragen hebben, dan kunt u contact opnemen met de Nederlandse ambassade in Tel Aviv.”

Minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans heeft gisteren de Tweede Kamer laten weten dat het kabinet niet kan uitsluiten dat bedrijven uit Israëlische nederzettingen via een koppelwebsite van de ambassade in Tel Aviv in contact worden gebracht met Nederlandse ondernemingen.

Omdat in Israël geen onderscheid gemaakt wordt tussen bedrijven in illegale nederzettingen en bedrijven in Israël, is het inderdaad moeilijk bedrijven in illegale nederzettingen uit te sluiten. Deze missie brengt een te groot risico met zich mee dat Nederland zich schuldig maakt aan het steunen van de bezetting. De Nederlandse regering zou het advies van de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) op moeten volgen en zijn banden met Israël moeten beperken of bevriezen.