VN-resolutie over Israelische nederzettingen zet Airbnb klem
Airbnb heeft aardig wat kritiek gekregen op het aanbieden van Israelische huizen op de Palestijnse Westelijke Jordaanoever, een gebied dat door Israel bezet wordt sinds de Zesdaagse Oorlog van 1967.
Tot voor kort kon het bedrijf uit San Francisco afstand houden van de controverse, zolang de situatie in een impasse zat. Maar gezien de recente gebeurtenissen kan Airbnb, en andere bedrijven die direct of indirect zaken doen met die nederzettingen, zich niet meer hullen in de mantel van de dubbelzinnigheid.
Afgelopen maand nam de Veiligheidsraad van de VN met overweldigende stemmen een resolutie aan die Israel veroordeeld om de nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever.
Veertien landen, waaronder grootmachten als Rusland, China, Groot Brittannië en Frankrijk, ondertekenden de resolutie. Maar wat vooral opmerkelijk was, was dat de Verenigde Staten, Israel’s belangrijkste bondgenoot, zich onthield van stemming. Als permanent lid van de Veiligheidsraad had de VS de resolutie met een veto kunnen tegenhouden, maar zag af van dat recht.
Daarbovenop heeft gekozen president Donald Trump beloofd de Amerikaanse ambassade te verplaatsen van Tel Aviv naar Jeruzalem, wat tevens Amerikaanse erkenning voor de Israelische claim op de stad zou betekenen. De Palestijnen claimen Jeruzalem ook als hun hoofdstad.
Een woordvoerder van de Israelische ambassade in Washington wees de schrijver van dit artikel op een topfunctionaris van hun consulaat in San Francisco. De functionaris antwoordde niet op een verzoek om commentaar.
De resolutie van de VN Veiligheidsraad vooral van belang, omdat het in feite de beweging voor boycot, desinvestering en sancties legitimeert, een controversiële campagne om druk uit te oefenen op bedrijven om hun banden met Israel te verbreken vanwege de steun voor de nederzettingen.
“Het geeft een enorm momentum aan die beweging”, aldus Robert Amsterdam van het advocatenkantoor Amsterdam & Partners in Washington en Londen, gespecialiseerd in internationaal strafrecht. “De bedrijven die zaken doen in de bezette gebieden lopen een groot risico.”
In de loop der jaren heeft Israel nederzettingen gebouwd op de Westelijke Jordaanoever, met lak aan VN-resoluties die stellen dat die activiteiten illegaal zijn omdat volgens internationaal recht het gebied bezet land is.
Bedrijven als de Europese bankengroep Dexia en het Amerikaanse ontroerend goed bedrijf ReMax zijn in de problemen gekomen omdat ze zaken deden met de nederzettingen.
“Ik moedig alle bedrijven zeker aan om gepaste zorgvuldigheid toe te passen om te zorgen dat ze niet bijdragen aan mensenrechtenschendingen en misbruik en om te voorkomen dat ze medeplichtig worden aan schendingen van het internationaal recht”, schreef speciale VN onderzoeker Richard Falk in een rapport uit 2013 over buitenlandse bedrijven die actief zijn in de bezette gebieden.
Groepen als Jewish Voice for Peace in Oakland, die de boycotbeweging steunt, hebben zware kritiek geleverd op Airbnb vanwege het aanbieden van huizen op de Westelijke Jordaanoever die 50 jaar geleden door Israel veroverd werd.
Airbnb gaf geen antwoord op een verzoek om commentaar. Het bedrijf stelde eerder dat het onderwerp ingewikkeld is en “een gastvrijheidsbedrijf uit San Francisco heeft niet alle oplossingen.”
Er kwam ook kritiek op andere bedrijven uit de Bay Area companies als PayPal in San Jose, dat geldovermakingen uitvoert voor Israelische kolonisten en Hewlett Packard Enterprise in Palo Alto, die de high-tech identificatiekaarten maakt die Israel gebruikt bij checkpoints in de hele Westelijke Jordaanoever.
In september 2015 sloot SodaStream een fabriek die ze hadden gebouwd in een nederzetting op de Westelijke Jordaanoever.
In de loop der jaren heeft de VN Veiligheidsraad resoluties aangenomen die de nederzettingen veroordelen, soms met Amerikaanse steun. Maar de recentste, die vrijdag 30 december werd aangenomen, was misschien wel de zwaarste ooit.
Er werd niet alleen gesteld dat de nederzettingen geen “legale geldigheid” hebben, woorden die de VN vaker gebruikt heeft, maar deze resolutie stelt ondubbelzinnig dat het Israelische beleid “een flagrante schending is onder het internationaal recht.”
Die nieuwe formulering is wat bedrijven zorgen zou moeten baren, zegt Amsterdam.
“Het woordgebruik kon niet sterker zijn”, stelt hij.
Amsterdam, die felle kritiek heeft op President Obama’s buitenlands beleid, noemt de resolutie “een roekeloze zet” en “off the rails”. Hij stelt dat de resolutie onderhandelingen tussen Israel en de Palestijnen vrijwel onmogelijk maakt.
“Het is moeilijk om hier iets positiefs in te zien”, zegt Amsterdam.
Vooral voor bedrijven als Airbnb, die zich niet meer kunnen verschuilen achter clichés.
Thomas Lee is een columnist voor de San Francisco Chronicle
