Voorne-Putten moet in de apartheidsbus
Begin januari werd bekend dat busmaatschappij EBS mag gaan rijden in de regio Voorne-Putten met uitlopers naar Rozenburg, onder Rotterdam. De Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH), die deze lijnen heeft aanbesteed, haalt daarmee een probleem in huis, want EBS is gelieerd aan Apartheid in Palestina. MRDH gaat hiermee in tegen de Nederlandse overheid, die economische relaties met bedrijven in Israëlische nederzettingen, in bezet Palestijns gebied, ontraadt. En overtreedt ook VN-richtlijnen.
Wij hebben de MRDH hier in een brief al een jaar geleden voor gewaarschuwd. EBS is immers eigenlijk het Israelische bedrijf Egged, dat in Palestina Apartheidsbussen laat rijden. Het is niets minder dan een Europese vestiging van Egged. Egged is intensief verweven met de bezetting en de illegale Israelische nederzettingen in Palestina, die gebouwd zijn op van Palestijnen geroofde grond. Die nederzettingen en het overbrengen van een deel van de Israëlische bevolking er naartoe wordt beschouwd als een oorlogsmisdaad jegens de Palestijnse bevolking. Dat staat duidelijk in de 4e conventie van Genéve betreffende de behandeling van burgers in oorlogstijd, namelijk in hoofdstuk 3 over bezette gebieden. Egged onderhoudt buslijnen die de nederzettingen met elkaar en met Israel verbinden. Daarmee is het medeplichtig aan Israels nederzettingenbeleid. Die bussen zijn bovendien vaak verboden voor Palestijnen, zoals er destijds in Zuid-Afrika bussen “slegs vir blankes” waren en verboden voor zwarten.
De reizigers op de lijnen in Voorne-Putten betalen vanaf december 2018, als EBS de dienst overneemt van Connexxion, mee aan het criminele nederzettingbeleid van Israel. De opbrengsten die EBS verdient komen immers ten goede aan onder meer Egged. En Egged is een belangrijke steunpilaar voor de nederzettingen. Wie op Voorne-Putten met de bus reist wordt zo gedwongen om mee te betalen aan de bezetting en de kolonisatie van Palestijnse grond.
De Nederlandse regering ontraadt bedrijven nadrukkelijk om economische relaties te hebben met Israëlische nederzettingen. Hoe kan het dat een lagere Nederlandse overheid dan toch zaken doet met zo’n bedrijf? Het gaat trouwens niet om een klein bedrag. De concessie is voor 10 jaar en EBS ontvangt daar, naast de inkomsten van de reizigers, zo’n honderd miljoen voor. Dat is belastinggeld dat voor een deel naar Egged en diens kwalijke activiteiten vloeit. Ook wie niet reist betaalt dus daaraan mee via de belasting. Hier zouden Kamervragen over moeten worden gesteld.
MRDH heeft trouwens naast dit negatieve regeringsadvies ook te maken met de ‘UN Guiding Principles on Business and Human Rights’ (UNGP).
Dit zijn richtlijnen die door de VN zijn opgesteld om druk uit te oefenen op bedrijven die mensenrechten schenden om hun leven te beteren. Nederland is daar bij betrokken geweest en heeft deze richtlijnen ook van harte ondertekend. Er is zelfs een Nederlands actieplan op gebaseerd, het ‘Nationaal Actieplan Bedrijfsleven en Mensenrechten’
De strekking van deze documenten is dat overheden hun marktmacht moeten gebruiken om bedrijven te dwingen tot goed gedrag. Als een bedrijf betrokken is bij mensenrechtenschendingen dan moet de overheid daar geen zaken mee doen of eisen dat ze hun leven beteren.
Het is dus duidelijk: de metropoolregio had helemaal geen zaken moeten doen met Egged. Maar nu zij dat toch doet moet zij van Egged gaan eisen dat ze stoppen met de Bezettingsbussen. Of dat EBS zich los maakt van Egged en de opbrengsten daar niet meer heen gaan. Wij zullen de metropoolregio daar op wijzen en blijven achtervolgen met deze verplichting.
Zuid Afrika ten tijde van apartheid