Westen onderschat het belang van Israëlisch – Palestijnse vrede
In het Financieel Dagblad van 24 maart 2018 schreef Leo Kwarten een opinie stuk onder de titel “Westen overschat belang van Israëlisch- Palestijnse vrede”. De conclusie van zijn betoog is dat westerse regeringsleiders dachten dat de oplossing van de Palestijnse kwestie het Midden-Oosten van alle euvelen zou verlossen.
Die conclusie is natuurlijk onzin. Geen westerse regeringsleider denkt dat. De Palestijnse kwestie is één van de politieke problemen in het Midden Oosten. Een oplossing van dit probleem leidt niet tot het einde van de burgeroorlog in Syrië of de bombardementen op Yemen. Ieder conflict in het Midden-Oosten heeft zijn eigen oorzaak en een aparte oplossing nodig. Om zijn conclusie te onderbouwen gebruikt hij de eerste publieke stappen van Saoedi-Arabië naar mogelijk een normalisatie van de betrekkingen met Israël. De huidige kroonprins van het koninkrijk Mohammed bin Salman (MbS) voert een assertieve regionale machtspolitiek. Niet alleen in de achtertuin, Yemen en Qatar, maar ook in Syrië en Libanon om de, volgens hem, opkomende macht van Iran te stoppen en natuurlijk de eigen macht te vergroten. Daarbij geldt het adagium de vijand van mijn vijand is mijn vriend.
Logisch gevolg van MbS’s keuzes is dat de Palestijnse kwestie voor hem van ondergeschikt belang is. Daarbij bedrijft hij ook realpolitik: hij kan geen verandering in de Palestijnse kwestie brengen zonder dat het westen van koers verandert. Dat voert onder leiding van de VS een duurzaam pro-Israël beleid. Het is niet naïef te denken dat zijn toenadering Israël zou kunnen verleiden tot een invasie in Syrië en of Libanon. Israël heeft meermaals laten zien dat het op eigen initiatief deze landen kan binnen vallen: Syrië in 1967 en Libanon in 1978, 1982 en 2006. En daarnaast bombardeert het met regelmaat doelen in beide landen.
Nu Saoedi-Arabië de Palestijnen niet langer als prioriteit in het buitenlandbeleid ziet, Israël geen noodzaak ziet in een overeenkomst met de Palestijnen (omdat ze de alles bepalende partij is) en de regio niet is ontploft door het uitblijven van vrede tussen beide kunnen verdere initiatieven tot vrede achterwege blijven aldus Kwarten. Niets is minder waar. Hij ziet daarbij een aantal belangrijke punten over het hoofd, inclusief het belang van Israël.
In Gaza zitten ruim 2 miljoen Palestijnen, waarvan 1,4 miljoen vluchtelingen uit Israël met recht op terugkeer, al ruim 10 jaar opgesloten onder erbarmelijke omstandigheden. Volgens de VN wordt het gebied in 2020 onbewoonbaar, mogelijk eerder nu de VS haar hulp aan de UNWRA heeft beknot. Dat gaat ontploffen, om de woorden van Kwarten te gebruiken, waarschijnlijk in combinatie met nieuwe militaire aanvallen van Israël. Naast enorm menselijk leed zal dit leiden tot een grote vluchtelingenstroom richting Europa, iets waar ook oud-minister Halbe Zijlstra voor heeft gewaarschuwd. De landen in de regio zitten al vol met vluchtelingen uit Syrië, Irak en Israël. Een nieuwe grote stroom kunnen deze niet meer fatsoenlijk opnemen, zeker niet als dit een permanent karakter zou krijgen.
Op de Westelijke Jordaanoever wonen 2,8 miljoen Palestijnen te midden van inmiddels ruim 700.000 kolonisten die zich daar vanaf de verovering in 1967 met hulp, subsidie en andere aanmoedigingen van Israël hebben gevestigd. Palestijnen vallen in dit gebied al 50 jaar onder Israëlisch militair recht, de kolonisten onder Israëlisch civiel recht. De onder militair recht vallende inwoners hebben geen tot nauwelijks rechten. Continue worden land, waterbronnen en huizen afgenomen. Zo woonden in de Jordaanvallei in 1967 300.000 Palestijnen, nu nog maar 60.000. Stap voor stap worden de oorspronkelijke inwoners en vluchtelingen uit hun leefomgeving verdrongen, verdreven naar kleine enclaves. Daar wordt het hun onmogelijk gemaakt een redelijk bestaan op te bouwen. In dit gebied zijn niet alleen gemeenschappen gescheiden, zelfs vele wegen zijn niet toegankelijk voor Palestijnen. Ze zijn afgesloten van andere delen van de Westelijke Jordaanoever en daarbuiten door de vele checkpoints en de volgens het internationaal gerechtshof illegale apartheidsmuur. Dit in strijd met VN resoluties, het internationaal recht en de universele rechten van de mens. Het vooruitzicht voor de Palestijnen in dit gebied is een situatie als in Gaza. Het rommelt daar aanzienlijk en gaat bij het uitblijven van vrede “ontploffen”.
Ten derde de circa 1,7 miljoen Palestijnen in Israël binnen haar internationaal erkende grenzen van voor 1967. Deze groep heeft minder en op een aantal gebieden geen rechten, hun politieke invloed is nihil en zij worden op een aantal gebieden gesegregeerd van joodse landgenoten: wonen, onderwijs, dienstplicht en huwelijk. Zeker 250.000 van hen zijn “present absentees” ofwel aanwezige afwezigen: verdreven uit hun oorspronkelijke woonplaats, wonend elders in Israël zonder te mogen terugkeren naar hun woning of aanspraak te kunnen maken op hun bezit of compensatie. Hoewel inwoners met de nationaliteit “Arabisch” 24% van de bevolking uitmaken vind je geen van hen in het kabinet, als hoge overheidsfunctionaris, hoge officier bij de strijdkrachten of bestuurder bij een groot bedrijf. De segregatie en inperking van rechten is gedocumenteerd beschreven in werken zoals Ethnocracy van Oren Yiftachel, Apartheid Israel van Uri Davis en in hoofdstuk vier (geschreven door Jonathan Cook) van Israel and South Africa van Ilan Pappé. Deze discriminatie en segregatie leidt tot groot ongenoegen. Er is weinig voor nodig dit ongenoegen tot een uitbarsting te laten komen.
Buiten het door Israël gecontroleerd gebied leven meer dan 3 miljoen vluchtelingen uit Israël sedert 1948 en hun nazaten. De UNWRA heeft er alleen al 2.117.000 in Jordanië, 526.000 in Syrië en 450.000 in Libanon geregistreerd. Terugkeren naar het oorspronkelijke woongebied is hun tot op heden ontzegd. In strijd met internationaal recht, de universele rechten van de mens en VN resolutie 194. Dat leidt tot grote onvrede. Veel Palestijnen verblijvend in Syrië zijn recent naar Europa gevlucht.
Voor Israël met 6,5 miljoen joodse inwoners zal het uiteindelijk een onmogelijke opgave worden de 6,5 miljoen Palestijnen binnen het gebied dat het controleert en de 3 miljoen daarbuiten blijvend voor de grote meerderheid uit en op te sluiten. De geschiedenis leert dat geen land dat heeft volgehouden. Zij moet tot vrede of beter gezegd tot een vergelijk met haar landgenoten komen. Het uitblijven leidt uiteindelijk tot een escalatie van het conflict en een grote humanitaire ramp in Israël en de buurlanden. Dat zal ook het Westen raken dat geen belang heeft bij meer conflicten in de regio naast Syrië, Irak en Yemen en vervolgens meer vluchtelingen. Daarnaast staat de geloofwaardigheid van het Westen en de internationale rechtsorde op het spel. De Palestijnen vragen primair gelijke rechten, zelfbeschikking over bezet gebied en de terugkeer van vluchtelingen. Dat zijn legitieme en humanitaire rechten, vastgelegd in internationale wetgeving en bekrachtigd middels VN resoluties. Israël legt deze, sedert haar ontstaan in 1948, naast zich neer zonder enige consequentie. Dat leidt tot een ernstige uitholling van de internationale rechtsorde en westerse geloofwaardigheid.
Israël zal haar ideologie moeten aanpassen: een staat voor al haar inwoners zijn met volledige gelijkheid van sociale en politieke rechten voor een ieder, ongeacht religie en etnische achtergrond. Laat de oorspronkelijke bewoners leven naast de immigranten in een vrije en open samenleving, faciliteer onderlinge contacten en moedig deze aan, maak mensen deelgenoot van elkaars culturen, werk samen en maak gebruik van elkaars kracht. Dat levert een mooier, vreedzamer, humaner en veel welvarender Israël op. En het stopt het menselijk leed aan beide zijden. Dat is het nieuwe Palestina/Israël en het is tijd dat dat er snel komt. Het is aan het Westen, als goede vriend en bondgenoot van Israël, dit proces te initiëren en aan te moedigen.
de redactie
