17 March 2024

BDS-gids voor strategische campagnes voor Palestijnse rechten

Terwijl Israël zijn genocide in Gaza voortzet, verspreidt zich een nieuwe golf van solidariteit met het inheemse Palestijnse volk over de hele wereld. De beweging om Israël te boycotten, te desinvesteren en te sanctioneren is de meest effectieve manier om solidariteit om te zetten in impact. Hier lees je hoe je jouw BDS-campagne tot een succes kunt maken.

Terwijl Israëls tientallen jaren oude regime van kolonialisme en apartheid de voortdurende genocide en etnische zuivering blijft escaleren, verspreidt zich wereldwijd een nieuwe golf van solidariteit met het Palestijnse volk. Veel mensen leren voor het eerst over de historische oproep van het Palestijnse maatschappelijk middenveld uit 2005 om Israël te boycotten, te desinvesteren en te sanctioneren (BDS) tot het land voldoet aan het internationaal recht.

In deze gids leggen we de basisprincipes, best practices en enkele nuttige tips en ideeën van de beweging voor strategische BDS-campagnes uit.

BDS101

Eerst wat korte achtergrondinformatie: de BDS-beweging werd in 2005 door het Palestijnse maatschappelijk middenveld opgericht als een manier om druk uit te oefenen op Israël om het internationale recht na te leven en te voldoen aan drie belangrijke eisen:

  • Een einde aan Israëls bezetting van alle Arabische landen en de ontmanteling van de illegale apartheidsmuur;
  • Volledige gelijkheid voor Palestijnse burgers van het huidige Israël;
  • Het recht op terugkeer voor Palestijnse vluchtelingen.

Je kunt meer te weten komen over de geschiedenis van de BDS-beweging, de organisaties die deel uitmaken van het Palestijnse BDS Nationaal Comité, en eerdere en huidige campagnes op de website van de BDS-beweging.

BDS is voor ons de meest effectieve manier om onze solidariteit met de Palestijnse bevrijding in daden om te zetten. Israël is alleen in staat zijn onderdrukkende regime over het Palestijnse volk te handhaven en de verantwoordelijkheid voor zijn genocide tegen 2,3 miljoen Palestijnen in de belegerde en bezette Gazastrook te vermijden, dankzij internationale medeplichtigheid van staten, het bedrijfsleven en instellingen.

BDS is geworteld in tientallen jaren van Palestijns volksverzet tegen het Britse kolonialisme en het zionistische kolonialisme. Het is geïnspireerd door de Zuid-Afrikaanse anti-apartheidsbeweging, waarin internationale boycots en sancties een belangrijke rol speelden bij het tot stand brengen van de uiteindelijke val van de apartheid.

Een beweging voor collectieve actie

Veel mensen boycotten persoonlijk merken die steun hebben uitgesproken voor de apartheid in Israël, en dat is geweldig – maar we willen benadrukken dat consumentenboycots het meest effectief zijn als ze als collectieve actie worden opgevat, en dat BDS niet alleen over consumentenboycots gaat.

Belangrijker dan onze eigen persoonlijke investeringen en aankopen, die symbolische gebaren zijn maar op zichzelf geen impact hebben, is het werken binnen een organisatie, unie of coalitie om effectieve, strategische campagnes te organiseren en wereldwijd macht op te bouwen ter ondersteuning van de Palestijnse strijd.

Dus als je enorme lijsten ziet rondgaan van tientallen en tientallen bedrijven die je wilt boycotten op de sociale media, houd er dan rekening mee dat het doel niet is om zoveel mogelijk bedrijven te boycotten, aangezien maar heel weinig mensen zulke uitgebreide boycots over een lange periode kunnen volhouden.

Het doel is om strategisch een paar doelwitten te kiezen en voldoende collectieve druk uit te oefenen om een campagne te winnen – dat wil zeggen dat een specifiek bedrijf stopt met zakendoen met Israël, een specifieke instelling desinvesteert in medeplichtige Israëlische of internationale bedrijven, of een specifieke stad zijn relatie met de Israëlische regering beëindigt of een beleid voor inkoop en investeringen voert dat strookt met de mensenrechten.

Er zijn veel verschillende soorten BDS-campagnes waaruit u kunt kiezen, en u kunt de meest strategische en haalbare doelen in uw eigen lokale context selecteren. Overweeg deze voorbeelden:

Gemeentelijke boycot: een stad beëindigt contracten met HP of Caterpillar.

Academische boycot: een universiteit (of afdeling) of academische vereniging beëindigt institutionele samenwerking met Israëlische academische instellingen.

Sportboycot: teams weigeren tegen officiële Israëlische teams te spelen, anders wordt Israël geschorst van de Olympische Spelen of de Fédération Internationale de Football Association (FIFA).

Consumentenboycot: een supermarkt stopt met de verkoop van Israëlische groenten en fruit.

Culturele boycot: een beroemdheid annuleert een optreden in Israël, of een evenement door een Israëlische ‘culturele ambassadeur’ of gesponsord door Israël (of anti-Palestijnse lobbygroepen) wordt afgelast.

Desinvestering: Een stad, universiteit, kerk, vakbond of pensioenfonds trekt zijn investeringen in bedrijven en banken terug die medeplichtig zijn aan de Israëlische apartheid.

Terwijl de BDS-beweging in een snel tempo blijft groeien, vragen veel activisten over de hele wereld, ook in Palestina, zich vaak af welke instelling of onderneming ze het meest effectief kunnen aanpakken en hoe. Gezien onze beperkte menselijke capaciteit willen we strategisch zijn met de doelen die we selecteren. De BDS-beweging lanceert niet daadwerkelijk een boycotcampagne tegen elk boycotbaar evenement, product of instituut, omdat dat het onmogelijk zou maken om concrete resultaten te bereiken.

Om strategisch te zijn, selecteren we zorgvuldig onze doelstellingen en de manier waarop we in elk geval ingrijpen. Als je meer wilt lezen over de huidige BDS-doelen en strategische campagnes, inclusief waarom sommige doelen “druk”-doelen zijn in plaats van volledige boycotdoelen, kijk dan eens naar dit recente bericht van het Palestijnse BDS Nationaal Comité (BNC).

De strategische selectiecriteria voor doelwitten van de BDS-beweging zijn:

  • Mate van medeplichtigheid: Hoe dieper de medeplichtigheid van het bedrijf/instelling, hoe gemakkelijker en dwingender het is om de druk van de BDS ertegen te mobiliseren. Er zijn honderden internationale bedrijven en instellingen die op de een of andere manier medeplichtig zijn, maar niet allemaal in dezelfde mate. Een bedrijf dat het Israëlische leger bewapent, is bijvoorbeeld duidelijk medeplichtiger dan een bedrijf dat zijn schoonheidsproducten in Israël verkoopt. Door middel van feitelijk onderzoek te begrijpen hoe een bedrijf of instelling medeplichtig is aan het Israëlische apartheidsregime en schendingen van het internationaal recht, kunnen we onze doelstellingen prioriteren.
  • Potentieel voor coalitievorming tussen verschillende bewegingen: een desinvesteringscampagne gericht op Chevron is bijvoorbeeld veel zinvoller dan een desinvesteringscampagne gericht op een bedrijf dat alleen maar inbreuk maakt op de Palestijnse rechten, omdat Chevron een doelwit is van activisten voor klimaatrechtvaardigheid wereldwijd. Intersectionele coalities zijn vooral van cruciaal belang om het potentieel om te winnen van machtige medeplichtige bedrijven te maximaliseren.
  • Aantrekkingskracht van de media: Als twee bedrijven in gelijke mate medeplichtig zijn, en we moeten kiezen, is het effectiever om ons te richten op het meer publiekelijk erkende merk, omdat dat doorgaans meer media-aandacht trekt en ons in staat stelt een veel groter publiek te onderwijzen en te bereiken.
  • Potentieel voor succes: Zelfs als aan de bovenstaande drie voorwaarden is voldaan, lanceren we geen campagne tegen een doelwit tenzij we een redelijke kans op succes hebben. Succes kan soms gewoon betekenen dat je een breed mainstream publiek bereikt en hun steun wint, in plaats van dat je daadwerkelijk een evenement of contract annuleert, maar symbolische overwinningen alleen zijn niet voldoende.

We doen aan BDS omdat we macht willen winnen en opbouwen om beleidsveranderingen teweeg te brengen om uiteindelijk de Palestijnse rechten te bereiken, en niet alleen maar om punten te scoren en ons goed te voelen over symbolische gebaren. Dit betekent dat het bedrijf of de instelling moet worden gedwongen een einde te maken aan zijn medeplichtigheid aan het Israëlische apartheidsregime, bijvoorbeeld door het afstoten van de Israëlische markt, zoals het Franse telecommunicatiebedrijf Orange in 2016 deed. Alleen door aanhoudende, cumulatieve, groeiende en mainstreamende successen kan BDS haar doelstellingen bereiken – namelijk vrijheid, rechtvaardigheid en gelijkheid.

Zodra jij en je groep of organisatie (want je moet dit absoluut niet alleen doen!) zorgvuldig onderzoek hebben gedaan en een doelwit hebben gekozen dat strategisch zinvol is voor uw lokale context, spring er dan niet meteen uit met een publiekscampagne. Beginnen met een zachte vraag (due diligence) is een vaak over het hoofd geziene stap die ons soms meteen een overwinning kan opleveren – en het doel is winnen!

Bijvoorbeeld een ontmoeting met het investeringscomité van uw vakbond om te zien of zij bereid zijn een screeningsbeleid voor investeringen op het gebied van de mensenrechten te implementeren; privé een brief schrijven aan de inkoopmanager van uw school om te zien of er een andere computerleverancier is dan HP; of het ertoe aanzetten van supermarktpersoneel om collectief te verzoeken dat de winkel niet langer een Israëlisch product in de schappen legt. Het zal je misschien verbazen hoe ver betrokkenheid te goeder trouw, gebaseerd op het delen van nauwkeurige informatie en overtuigende morele oproepen, je in sommige gevallen kan brengen, vooral in kleinere gemeenschappen, voordat het escaleert naar een grotere publieke drukcampagne.

In de meeste gevallen is strategische druk echter de enige effectieve manier. Toen bijvoorbeeld de Portland, Oregon, afdeling van de Democratische Socialisten van Amerika (DSA) en andere bondgenoten een campagne voerden waarin de Portland Trail Blazers werd gevraagd hun sponsorovereenkomst met Leupold en Stevens, de leverancier van sluipschutters van het Israëlische leger, te beëindigen, stuurden ze eerst particuliere brieven aan de Blazers-organisatie waarin ze hun zorgen uiteenzetten en verzoeken om een bijeenkomst om verder over het partnerschap te praten. Deze tactiek werkte niet, en ze escaleerden vervolgens tot een openbare drukcampagne van een jaar, die ze wonnen! Maar ze moesten er eerst voor zorgen dat ze hun due diligence deden, want dat getuigt op zichzelf van goede trouw en kan veel omstanders voor zich winnen.

Je moet ook beginnen contact op te nemen met andere organisaties voor goedkeuring en ondersteuning. Coalitievorming is een must bij het meeste BDS-werk. Organisaties bij jou in de buurt zijn wellicht geïnteresseerd om samen campagne te voeren rond dit onderwerp, en andere organisaties kunnen ondersteuning bieden voor jouw campagne. In de VS heeft het American Friends Service Committee (AFSC) bijvoorbeeld getalenteerde onderzoekers met jarenlange BDS-campagne in hun midden en een geweldige database die u kan helpen betrouwbare informatie over bedrijven en investeringsfondsen te vinden. Het European Legal Support Centre kan BDS-groepen in Europa helpen ervoor te zorgen dat hun campagne zo juridisch mogelijk verantwoord is en kan je mogelijk helpen bij het omgaan met juridische uitdagingen waar je hoe dan ook tegenaan kunt lopen. Verschillende organisaties kunnen hulpmiddelen bieden over het verbinden met de media en tips over hoe je communicatie het beste kunt integreren in je campagnestrategie, en niet als een bijzaak.

Het in kaart brengen van de macht is ook een belangrijk onderdeel van uw campagne: wie zijn de besluitvormers, wie is het best geplaatst om druk op hen uit te oefenen, en hoe kunnen we dat het meest effectief doen? Heb je bondgenoten binnenin? Met welke tegenstand denk je te maken te krijgen, en hoe kun je je daar van tevoren op voorbereiden?

Andere belangrijke onderdelen van campagne voeren zijn onder meer het creëren van een mediastrategie; een strategie voor publiekseducatie (bijvoorbeeld het organiseren van informatieve evenementen zoals onderwijs); een tijdlijn voor de escalatie van je campagne; en het kiezen van strategische data voor bepaalde acties – zoals het indienen van een petitie tijdens een bestuursvergadering van het bedrijf waarop je je richt. Is vreedzame verstoring (sit-in, vreedzame bezetting, flashmob, collectieve supermarktactie, enz.) een nuttige tactiek om op het juiste moment in je strategie te overwegen?

Historisch gezien hebben enkele van de grootste en meest succesvolle BDS-campagnes jaren van strategische planning, organisatie en netwerkopbouw nodig gehad om tot stand te komen – dus wees niet ontmoedigd als het niet meteen gebeurt. Het is de moeite waard om gedetailleerd, strategisch en doelgericht te zijn in je planning en outreach.

Maar in deze ongekende crisistijd waarin genocide zich voor onze ogen voltrekt, is er ook geen reden waarom een BDS-campagne jaren zou moeten duren. Er is een grote urgentie in het werk dat we nu doen, en er is geen reden waarom een gemeenteraad of uw vakbondsleiderschap niet nu een besluit zou kunnen nemen om een einde te maken aan hun medeplichtigheid, als de politieke wil bestaat. If not now, then when?

De Zuid-Afrikaanse anti-apartheidsbeweging organiseerde zich decennialang om brede internationale steun te verwerven in de aanloop naar de val van de apartheid; en de apartheid viel. Vrijheid is onvermijdelijk. De tijd is nu om actie te ondernemen en je aan te sluiten bij de beweging voor vrijheid, gerechtigheid en gelijkheid in Palestina.

Doneren

BDS Nederland op Twitter