Is het VN systeem nog relevant?

Iedere dag falen we een staakt-het-vuren af te dwingen en de genocide te stoppen. Maar we mogen niet falen. We moeten ons focussen op dit moment.

Twee maanden na zijn eerste eis aan voorlopige maatregelen om Israëls genocide in Gaza te stoppen, heeft het Internationaal Gerechtshof (IGH) nieuwe eisen gesteld. Het ziet dat Israël de eerste uitspraak negeert en dat ondertussen hongersnood en versterving zich over Gaza verspreid hebben. Volgens de experts die geciteerd worden in de uitspraak, is een onmiddellijk staakt-het-vuren de enige manier om de hongersnood te stoppen.

Op 26 januari had het IGH al een bindende order uitgedaan aan Israel om alle genocidale handelingen te stoppen en te voorkomen met onmiddellijke ingang. Ook moest het onbeperkt humanitaire hulp toestaan en stoppen aan te zetten tot genocide. Vandaag de dag is de genocide erger dan ooit. Voedselvoorraad is in februari al met 50% verminderd. Meer dan 30 mensen, meest kinderen, zijn al gestorven aan ondervoeding en uitdroging. Eenendertig procent van de kinderen onder de twee jaar on het noorden van de Gazastrook lijden aan acute ondervoeding. VN secretaris-generaal Antonio Guterres onderstreepte dat “dit het hoogste aantal mensen [is] dat catastrofale honger lijdt, dat ooit is gemeten door de Integrated Food Security Classification System – waar dan ook, wanneer dan ook.” Daarenboven blijven Israëlische aanvallen de Palestijnse bevolking in Gaza doden, inclusief degenen die bij het weinige voedsel proberen te komen of het proberen te distribueren.

Er was groot enthousiasme toen het Hof zijn uitspraak van 26 januari deed. En terecht. De erkenning dat Israël waarschijnlijk genocide pleegt en daar direct mee moet stoppen, is en blijft een mijlpaal. Tegelijk viel het te voorspellen dat Israël de bevelen in de wind zou slaan, net zoals het de uitspraak uit 2004 negeerde over de illegaliteit van de muur, die op de bezette Westoever werd gebouwd. Of zoals het de VN Algemene Vergadering resoluties en de Veiligheidsraadresolutie van 25 maart jl. in de wind sloeg. Israël voelt zich niet gebonden aan de extra voorlopige maatregelen.

De schijnbaar onwankelbare steun die Israël krijgt van de VS en de westerse koloniale machten maakt het mogelijk dat dit verdringingskoloniale regime zijn genocide voortzet en zijn 75-jaar oude beleid van etnische zuivering, onteigening en talloze andere misdaden voortzet.

Toch is er iets aan het veranderen in het systeem: als nooit tevoren staan Israël, de VS en een aantal andere onverschrokken genocide promotors, waaronder Duitsland, geïsoleerd ten overstaan van de hele internationale gemeenschap. Met de opeenstapeling van elke uitspraak en resolutie wordt het duidelijker dat het verdedigen van Israël onvermijdelijk betekent dat deze landen het systeem van de Verenigde Naties en internationaal recht on zijn geheel moeten ontmantelen. En hoewel dat zelfs voor de Westerse landen een grote opgave is, lijken ze daartoe wel bereid. Maar kan de rest van wereldgemeenschap het overleven? Zoals de Colombiaans president Gustavo Petro in het begin van de genocide zei: “Gaza is slechts het eerste experiment om te zien hoe vervangbaar wij allemaal zijn.” We moeten het internationaal recht en de VN redden, hoezeer ze ook tekort schieten.

De uitspraak over Israëls Apartheidsmuur uit 2004 liet ons zien dat ook als het IGH niet op z’n eentje zijn bevelen wil implementeren, noch gerechtigheid regelen voor het Palestijnse volk, er nog steeds macht ligt in zijn woorden.

Israël had al aangekondigd dat het het Hof zou negeren en staten gingen geen naleving afdwingen. Maar de nadruk van de uitspraak op internationale verantwoordelijkheid in het aangezicht van Israëls schendingen van international recht triggerde de formatie van de door Palestijnen geleide beweging voor Boycot, Desinvestering en Sancties die op 9 juli 2005 van start ging. In aanwezigheid van medeplichtigheid van staten en corporaties, kwamen de mensen zelf in actie. De roep tot BDS blijft een waterscheidingsmoment.

BDS heeft de schijnwerper gezet op de straffeloosheid van Israël en op de noodzaak wereldwijde medeplichtigheid – niet alleen aan Israëls militaire bezetting, maar aan het hele systeem van verdringingskolonialisme, apartheid en etnische zuivering, te beëindigen. Solidariteit betekent vandaag de dag accountability bouwen voor Israëls misdaden en en voor hen die al dan niet stilzwijgend medeplichtig zijn.

Deze wereldwijde anti-apartheidsbeweging heeft multinational reuzen van Veolia tot Microsoft, G4S en vele anderen gedwongen om hun smerige dealtjes met Israël te stoppen. Het heeft artiesten, academici en politici geïnspireerd banden te verbreken en militaire deals gebroken. Het is een ongebroken consensus onder en een blijvend sprankje hoop voor de Palestijnen. Het staat centraal in de Palestijnse pogingen te eisen dat de VN Israëls 75 jarige apartheidsregime onderzoekt en ontmantelt. Maar voordat dit kon gebeuren, startte Israël de allergrootste misdaad – de genocide in Gaza.

We hebben niet op tijd ingegrepen. De wereld heeft gefaald de genocide te voorkomen. We falen iedere dag een staakt-het-vuren af te dwingen en de genocide te stoppen. Maar we mogen niet falen. We moeten ons nu heroriënteren. Naast een massieve groei in consumentenboycots, die gevoeld worden door bedrijven als McDonald’s, en academische en culturele boycots, hebben de pure wreedheden die Israel dagelijks bedrijft in Gaza veel regeringen aangezet tot handelen. Sommige landen hebben diplomatieke banden verbroken. Maleisië heeft besloten om Israëlische schepen en schepen met Israel als bestemming te boycotten uit zijn havens. Het Sovereign Fund van Noorwegen, het grootste ter wereld, heeft de totaliteit van zijn ongeveer half miljard dollar aan investeringen in Israëlische aandelen teruggetrokken.

De bindende uitspraak van het IGH gaf nieuwe kracht aan de druk. Over alle continenten, begonnen regeringen de banden met Israël te verbreken. Regeringen zijn wettelijk gebonden “alle middelen die hen redelijkerwijs ter beschikking staan” te benutten om de genocide te stoppen en om medeplichtigheid te vermijden. Terwijl corporaties wettelijke aansprakelijkheid riskeren

Het bevel deed de balans doorslaan in Japan waar handelsgigant Itochu gehoor gaf aan de oproep om banden met Israels grootste militaire bedrijf Elbit, te verbreken. België kondigde een ban op militaire export naar Israël aan. Een Nederlandse gerechtshof beval de regering alle export van F35 straaljageronderdelen naar Israël te stoppen. Canada heeft besloten tot een ban op wapenexport naar Israël. Spanje en Italië claimen dat ze alle wapenverkoop aan Israël hebben gestopt na 7 oktober. Colombia heeft alle import van Israëlische wapenimport opgeschort. Rechtszaken tegen VS en Duitse regeringsleden dagen de medeplichtigheid aan genocide uit.

Tegelijkertijd hebben VN mensenrechtexperts gewaarschuwd dat wapenexport naar Istael verboden is en eisen ze sancties op handel, financiën, reizen, technologie en samenwerking. VN Special Rapporteur Francesca Albanese roept in haar laatste rapport aan de Algemene Vergadering op tot sancties, inclusief een militair embargo, om een staakt het vuren af te dwingen en de genocide to beëindigen. Ze roept de Algemene Vergadering op “een plan te ontwikkelen om de onwettige en onhoudbare status quo die de hoofdoorzaak is van de laatste escalatie, te beëindigen, inclusief het heroprichten het VN Comité tegen Apartheid.”

Tijdens de Zuid-Afrikaanse strijd was de Beweging van Niet-gebonden Landen cruciaal in de noodzakelijke wereldwijde steun om apartheid te beëindigen,. Zij was gebaseerd op beginselen als neokolonialisme, ontwapening, antiracisme en zelfbeschikking. Vandaag de dag, als mensen over de hele wereld, moeten we bij individuele staten aandringen tot individuele actie en een alliantie terugbouwen die op z’n minst de missie van de Genocide conventie overeind houden om “de meest elementaire beginselen van ethiek “ te verdedigen, misdaden tegen de menselijkheid te voorkomen en te beëindigen en de VN en internationaal recht te redden.

We moeten staten, vooral in het globale Zuiden pushen om politieke inspanningen te verdubbelen en, inclusief sancties en uiteindelijk Israëlisch apartheid te ontmantelen.

Als wereldwijde BDS-beweging, moeten we academische, culturele, bedrijfs- en staats medeplichtigheid in hun kern pakken. Van nu af aan zijn de kleuren an Palestina de kleuren van de mensheid. Dubbele moraal, zelfgenoegzaamheid, en whataboutism (ja-maren) jegens Israëls misdaden zijn medeplichtigheid.

Israëls genocide zal geen breekpunt zijn voor de mensheid maar wel voor Israëls misdaden tegen de menselijkheid.

Vertaling van “Is the UN system still relevant” door Maren Mantovani

Maren Mantovani is the international relations coordinator of the Stop the Wall Campaign.

Eerder verschenen op Africa as a country https://africasacountry.com/2024/04/is-the-un-system-still-relevant